Sinds 2020 staan maatschappelijke thema’s centraal in de uitvoering van het missiegedreven innovatiebeleid. De EZ-B&I-instrumenten die direct vallen onder dit beleid zijn de PPS-toeslagregeling, de MIT-regeling en de SBIR-regeling (tegenwoordig Innovation Impact Challenge). De projecten die voortkomen uit deze regelingen richten zich op de Kennis en Innovatie Agenda’s (KIA’s). Verder draagt EZ bij aan innovatieprojecten van het missiegedreven innovatiebeleid door de ondersteuning van Toegepaste Onderzoek Organisaties (TO2) en NWO. Ook via Horizon Europe projecten wordt bijgedragen aan de maatschappelijke uitdagingen en sleuteltechnologieën. In 2024 is (in middelen uitgedrukt) het meest op de KIA Gezondheid & Zorg ingezet, gevolgd door de KIA Klimaat en Energie.
Leeswijzer: De meeste projecten dragen bij aan één thema van het missiegedreven innovatiebeleid. Soms dragen projecten ook bij aan een tweede thema. Om te voorkomen dat dezelfde projectmiddelen dubbel worden meegeteld, maken we een onderscheid tussen een hoofdbijdrage (primair) en een nevenbijdrage (secundair). De belangrijkste bijdrage of impact wordt verwacht op het primaire thema. Bijvoorbeeld: een project dat slimme landbouwmachines ontwikkelt helpt vooral het thema Landbouw (hoofdbijdrage), daarnaast draagt het ook in bepaalde mate bij aan het thema Sleuteltechnologie (tweede thema).
Inzet op KIA’s: een eerste inventarisatie
Hoe hebben de EZ-instrumenten, de TO2’s, NWO en Horizon Europe, bijgedragen aan die maatschappelijke thema’s en KIA’s? RVO heeft dit uitgezocht. In onderstaande tabel worden de aantallen per instrument of instelling en op totaalniveau weergegeven. Het gaat hier om een totaal van 3.120 projecten waarvan er 3.044 gericht zijn op minimaal één KIA, oftewel 98 procent van de projecten. Hierbij is gekeken naar zowel de primaire als secundaire bijdrage.
Committering per programma/instelling in 2024, in mln. €
Instrumentarium van het missiegedreven innovatiebeleid van EZK DG B&I
| Programmanaam | Totaal gecommitteerd (mln. Euro) | Totaal aantal projecten gelabeld | Aantal projecten gericht op minimaal 1 maatschappelijk thema en of KIA’s |
|---|---|---|---|
| PPS | 199 | 507 | 507 |
| MIT | 26 | 928 | 852 |
| SBIR | 6 | 40 | 40 |
| Horizon | 386 | 1053 | 1053 |
| Deltares | 18 | 70 | 70 |
| NLR | 7 | 5 | 5 |
| MARIN | 4 | 7 | 7 |
| NWO | 106 | 233 | 233 |
| TNO | 54 | 277 | 277 |
| Totaal | 806 | 3120 | 3044 |
Binnen de MIT-regeling richten nog niet alle projecten zich op een KIA, maar wel een toenemend aantal projecten. Waar dat in 2020 nog om 66 procent van de projecten ging, gaat het in 2024 om 92 procent van de projecten. Dit sluit aan bij de beleidsaanpassing dat alle MIT-projecten aantoonbaar moeten bijdragen aan de KIA’s. Dat er in deze analyse toch projecten zijn die niet bijdragen aan KIA’s, komt doordat er in deze analyse specifieker en strenger is afgebakend, om aan te sluiten bij de systematiek die al langer wordt gebruikt. Er is geen sprake van oneigenlijk gebruik.
De verdeling van de middelen over de KIA’s staat in onderstaande grafiek. Hier is alleen gekeken naar de hoofdbijdrage (primair) om dubbeltellingen van het budget te voorkomen (zie kader). In de grafiek valt op dat de inzet op het thema Gezondheid & Zorg bij de PPS-toeslagregeling het grootst is. Ook bij de MIT is dit het thema waar de meeste middelen heen gaat, net als vorig jaar. Ook valt op dat het totaal aan middelen dat is gericht op het thema Circulaire Economie beperkt is. Bij de TO2’s en NWO gaan de meeste middelen naar de thema's Klimaat en Energie en Gezondheid & Zorg en de KIA Sleuteltechnologieën.
In de tweede grafiek staan de bedragen voor de drie instrumenten, de TO2’s, NWO en Horizon Europe tezamen. Het thema Gezondheid & Zorg is het grootst, met 253,3 miljoen euro. Daarna volgt het thema Klimaat en Energie (217,1 miljoen euro). In 2023 waren deze twee ook het grootst in omvang.
Inzet van middelen (in mln. euro), 2024
Instrumentarium van het missiegedreven innovatiebeleid van EZK DG B&I
Inzet van middelen (in mln. euro) per KIA, 2024
Instrumentarium van het missiegedreven innovatiebeleid van EZK DG B&I
Veel projecten hebben raakvlakken met Sleuteltechnologieën
Soms dragen projecten eveneens bij aan een tweede thema. Zie ook de leeswijzer bovenaan deze pagina.
Als we kijken naar dergelijke secundaire bijdragen op de thema’s, zien we vaak de KIA Sleuteltechnologieën terug. Bij 58 procent van de middelen die een extra bijdrage hebben, gaat het om sleuteltechnologieën. Vorig jaar lag dit percentage op 69 procent.
In de grafiek hieronder zie je hoe de belangrijkste bijdragen van projecten een raakvlak hebben met het thema Sleuteltechnologieën. De grafiek toont bijvoorbeeld:
- 57 procent van de middelen dat gaat naar projecten binnen het thema Gezondheid & Zorg (als hoofdthema), is óók relevant en van waarde bij het thema Sleuteltechnologieën (als tweede thema).
- Bij KIA Landbouw, Water en Voedsel (LWV) is dat slechts 9 procent. Dit komt omdat Hightech minder goed als technologie aansluit bij de doelen van KIA LWV. In de KIA LWV zijn daarnaast drie specifieke sleuteltechnologieën opgenomen, die daardoor niet in deze grafiek staan.