Ga direct naar inhoud

Uitvoeren Missiegedreven innovatiebeleid

Nederland staat voor grote maatschappelijke uitdagingen. Uitdagingen waar innovatie een bijdrage aan kan leveren, van supersterke batterijen tot duurzame materialen voor de bouw. Innovatieve toepassingen vormen de technologische basis voor economische vernieuwing en maken nieuwe oplossingen mogelijk voor maatschappelijke vraagstukken, nu en in de toekomst.

Hoe staat Nederland ervoor?

Omdat een internationale vergelijking lastig is, kijken we hier bij welke maatschappelijke thema’s en sleuteltechnologieën de meeste activiteiten in termen van projecten en middelen plaatsvinden. De middelen waarover hier gerapporteerd wordt zijn die van de PPS- innovatieregeling, de MIT regeling en de SBIR.

Inzet op maatschappelijke thema's

In 2022 is in middelen uitgedrukt het meest op het thema Gezondheid & Zorg ingezet, gevolgd door, Sleuteltechnologieën, Landbouw, Water en Voedsel en Energietransitie en Duurzaamheid.

Meer over de inzet op maatschappelijke thema's

Inzet op sleuteltechnologieën

Meer dan de helft van middelen uit de PPS-toeslagregeling, MIT en SBIR richt zich op sleuteltechnologieën. Er wordt vooral ingezet op het kennisveld hightech, waarbij de clusters “Engineering and fabrication technologies” en “Advanced Materials” de grootste categorieën vormen. Van alle projecten die gericht zijn op sleuteltechnologieën, is een groot deel ook te koppelen aan een of meer maatschappelijke thema’s.

Meer over de inzet op sleuteltechnologieën

Welke knelpunten zien we?

Voor onderwerpen als energietransitie, creëren van een circulaire economie of andere maatschappelijke uitdagingen van vandaag geldt dat deze transities niet of niet snel genoeg via de markt tot stand komen, of dat de markt vanuit maatschappelijk oogpunt de verkeerde kant op beweegt, en doordat bestaand overheidsbeleid veranderingen mogelijk tegenhoudt. Met missiegedreven innovatiebeleid willen we dit aanpakken.

Wat is onze ambitie?

In het missiegedreven innovatiebeleid staan vijf missies centraal:

  • Energietransitie: Nederland klimaatneutraal in 2050; 
  • Circulaire Economie: Nederland volledig circulair in 2050; 
  • Gezondheid & Zorg: Mensen in Nederland leven vijf jaar langer gezond en er zijn 30 procent minder gezondheidsverschillen tussen sociaal-economische groepen in 2040; 
  • Landbouw, Water, en Voedsel: Een vitaal landelijk gebied en een veerkrachtige natuur in een klimaatbestendig Nederland. Water en bodem zijn sturend, het landbouw- en voedselsysteem is duurzaam en gezond en de delta is veilig; 
  • Veiligheid: Nederland is veilig en weerbaar tegen externe dreigingen en ondermijnende criminaliteit, zowel in de fysieke omgeving als het digitale domein. 

Inzet op sleuteltechnologieën en digitalisering is een belangrijke voorwaarde om deze missies te realiseren. Denk aan technologieën zoals fotonica, kunstmatige intelligentie, quantum- en biotechnologie, die economische en maatschappelijke vernieuwing ondersteunen en mogelijk maken. Goede valorisatie van kennis en innovatie is een belangrijke voorwaarde voor het vergroten van de impact van deze technologieën. 

Hoe gaan we dat realiseren?

Inzet op maatschappelijke thema's

Sinds 2011 werken ondernemers, wetenschappers en de overheid in de topsectoren samen aan het versterken van de economie met innovaties, het verzilveren van internationale kansen, het vergroten van menselijk kapitaal en het investeren in wetenschappelijk onderzoek.

Sinds 2019 koppelen we met de missiegedreven aanpak de innovatiekracht van de topsectoren aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. In 2023 is deze aanpak hernieuwd. Het kabinet heeft daartoe vijf centrale missies geformuleerd, op basis waarvan de topsectoren acht kennis- en innovatieagenda’s (KIA’s) hebben opgesteld voor de periode 2024-2027. Deze KIA’s bouwen voort op de KIC-periode 2020-2023. Naast de eerder hierboven genoemde vijf missies zijner drie dwarsdoorsnijdende KIA’s:

  • Sleuteltechnologieën
  • Maatschappelijk Verdienvermogen
  • Digitalisering

Om welke bedragen gaat het?

Voor 2023 staan er op de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat circa 290 miljoen euro aan verplichtingen die aan dit tactische doel zijn te koppelen

Hoe evalueren wij de effecten?

In 2026 zal de doeltreffendheid en doelmatigheid van het missiegedreven innovatiebeleid geëvalueerd worden. Deze evaluatie zal zich richten of dit beleid een positief verschil heeft gemaakt in het bevorderen van innovatie-ontwikkeling en innovatie-toepassing die potentieel van belang zijn voor het bijdragen aan de missies op het volgende beleidsdoel.

Ter voorbereiding op deze evaluatie is een onderzoek uitgevoerd hoe zo’n evaluatie zou moeten en welke data daarvoor benodigd is. In het KIC zijn, ten behoeve van de monitoring en deze evaluatie, afspraken vastgelegd over dataverzameling van de basiskarakteristieken van de innovatieprojecten die onder het KIC vallen.

Wat heeft het tot nu toe opgeleverd?