Deze website bevat de belangrijkste feiten en cijfers van ons bedrijvenbeleid. Deze kernindicatoren zijn de cijfermatige onderbouwing van ons bedrijvenbeleid.
Nederland op veel ranglijsten in de top
In onderstaande tabel staan de belangrijkste kengetallen die aangeven hoe het Nederlandse bedrijvenbeleid ervoor staat. Hiervoor is onder meer gebruik gemaakt van verschillende internationale ranglijsten. Het ministerie van Economische Zaken streeft naar een koppositie voor Nederland op deze ranglijsten. De posities van Nederland en de ontwikkelingen worden hier kort toegelicht en worden elders op deze website uitvoeriger besproken.
Kerntabel bedrijvenbeleid 2018-2025
| | 2025 | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Arbeidsproductiviteitsniveau (positie NL) | 11 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 9 | 9 |
| World Competitiveness Ranking | 10 | 9 | 5 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| European Innovation Scoreboard (positie NL) | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 |
| RenD-intensiteit (in % van bbp) | n.n.b. | n.n.b. | 2,3 | 2,18 | 2,22 | 2,27 | 2,14 | 2,1 |
| Waardering ondernemingsklimaat door bedrijven (rapportcijfer 1-10) | n.n.b. | 6 | 6,4 | 6,7 | ||||
| Aandeel industrie in bbp (in %) | n.n.b. | 11,2 | 11,6 | 11,6 | 12,1 | 11,8 | 11,7 | 11,9 |
Arbeidsproductiviteitsniveau: Nederland verliest terrein
Nederland staat in 2025 op de elfde plaats op de ranglijst van landen met de hoogste arbeidsproductiviteit ter wereld. Nederland is de afgelopen tien jaar gedaald op deze ranglijst. Dit komt mede doordat de arbeidsproductiviteit sinds 2008 nauwelijks meer stijgt. De groei van arbeidsproductiviteit blijft achter bij die van de VS en de andere top 10-landen. Oorzaak lijkt deels de terugloop in de aardgaswinning en de productiviteitprestaties van zzp-ers.
World Competitiveness Ranking
De World Competitiveness Ranking van het International Institute for Management Development (IMD) geeft aan hoe concurrerend 69 economieën wereldwijd zijn. In 2024 is Nederland hierop gedaald van de negende naar de tiende plek. De absolute totaalscore van Nederland is wel toegenomen, maar andere landen binnen de top-tien hebben een nóg sterkere toename gezien van hun totaalscore. De IMD ranglijst constateert een aanzienlijke daling op de ranglijst van Economic performance, vooral op het onderdeel internationale investeringen. Dit vergt nader onderzoek.
European Innovation Scoreboard: Nederland innovatieleider
Op het European Innovation Scoreboard (EIS) staan de prestaties van EU-landen op het gebied van onderzoek en innovatie. Nederland staat in 2025 op de derde plek. Een plek hoger dan in 2024. Nederland behoort tot de kopgroep van innovatieleiders in Europa, aangezien het met 29 procent meer dan 25 procent boven het EU-gemiddelde scoort.
R&D-intensiteit Nederland: boven EU, onder OESO-gemiddelde
Hoeveel geeft een land uit aan Research en Development (R&D)? R&D is belangrijk om nieuwe kennis te verkrijgen en is daarmee ook van invloed op mogelijke innovaties. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) publiceert jaarlijks nationale R&D-uitgaven ten opzichte van het Bruto Binnenlands Product (bbp) van het land. In 2023 werd er in Nederland 2,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uitgegeven aan R&D. Dat is meer dan het gemiddelde (2,13 procent) van de EU. Nederland blijft wel achter bij het gemiddelde van de OESO-landen (2,7 procent).
Waardering ondernemingsklimaat door bedrijven neemt af, maar nog steeds voldoende
De Monitor Ondernemingsklimaat geeft vanaf 2022 inzicht in de staat van het Nederlandse ondernemingsklimaat. De gemiddelde waardering van het ondernemingsklimaat door bedrijven nam ook in 2024 verder af (zowel in zijn algemeenheid als op deelfactoren), maar is nog steeds voldoende. De voorspelbaarheid en stabiliteit van het overheidsbeleid, en de energie-infrastructuur komen naar voren als algemene aandachtspunten. Percepties over de digitale, kennis- en fysieke infrastructuur laten juist een positief beeld zien.
Klik hier voor het dashboard bij de Monitor Ondernemingsklimaat
Klik hier voor het onderzoeksrapport bij de Monitor Ondernemingsklimaat
Aandeel industrie stabiel
Het aandeel van de industrie ligt al jaren rond de twaalf procent. De industrie is belangrijk voor het (duurzame) verdienvermogen en kan een bijdragen leveren aan de strategische onafhankelijkheid van Nederland.
Maatschappelijke uitdagingen en sleuteltechnologieën
Het kabinet heeft 25 missies geformuleerd om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Die missies passen binnen de volgende vier thema’s:
- Energietransitie en duurzaamheid;
- Landbouw/water/voedsel;
- Gezondheid en zorg;
- Veiligheid.
De kabinetsmissies op de vier thema’s zijn leidend in het innovatiebeleid. De focus ligt op economische kansen van maatschappelijke uitdagingen en de bijdrage van sleuteltechnologieën aan oplossingen voor deze uitdagingen.
Van de projecten die in 2024 gebruik hebben gemaakt van het innovatie-instrumentarium heeft naar schatting ongeveer 58 procent betrekking op één van de vier maatschappelijke thema’s, waarmee zo’n 67 procent van het innovatiebudget is gemoeid. De percentages voor 2024 zijn gelijk gebleven of licht gestegen ten opzichte van 2023.
Sleuteltechnologieën maken een brede toepassing van nieuwe technologieën in economie en samenleving uiteindelijk mogelijk. Ongeveer 37 procent van de projecten in 2024 die een beroep hebben gedaan op de regelingen om innovatie te stimuleren (exclusief de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk, WBSO) is gericht op een sleuteltechnologie. In euro’s uitgedrukt gaat zo’n 50 procent van de middelen (exclusief WBSO) om innovatie te stimuleren naar de ontwikkeling van sleuteltechnologieën. Een stuk lager dan de 72 procent in 2023.