Op het European Innovation Scoreboard (EIS), met de prestaties van EU-landen op het gebied van onderzoek en innovatie, staat Nederland in 2025 op de derde plek. Nederland behoort daarmee tot de kopgroep van innovatieleiders in Europa.
Nederland heeft status van innovatieleider
Nederland bevindt zich in de kopgroep van innovatieleiders in de EU, samen met Zweden Denemarken en Finland. Een land wordt tot de innovatieleiders gerekend bij een score van meer dan 25 procent boven het EU-gemiddelde. Met 29,1 procent voldoet Nederland hier aan. De score van Nederland is 1,8 procent gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. In de EU was er sprake van een daling met 0,4 procent. In 2024 scoorde Nederland nog 31,0 procent boven het EU-gemiddelde. Ook over een periode van zeven jaar is de voorsprong ten opzichte van het EU-gemiddelde gedaald. In 2018 scoorde Nederland namelijk 34,5 procent boven het EU-gemiddelde.
Ontwikkeling Summary Innovation Index: top 4 en gemiddelde EU, 2018-2025
Herziening van indicatoren in de 2025-editie het scoreboard
In de 2025-editie van het European Innovation Scoreboard heeft een herziening van indicatoren plaatsgevonden, waarbij onder andere aangesloten wordt bij nieuwe beleidsprioriteiten. De meest opvallende nieuwe indicator meet bijvoorbeeld de afhankelijkheid van high-tech import van partners buiten de EU. De indicator sluit aan bij het toegenomen belang van weerbaarheid in geopolitiek opzicht.
De herziening van indicatoren heeft ertoe geleid dat Nederland niet langer een vierde positie heeft op de ranglijst van EU-landen in het scoreboard, maar een derde positie. Dit komt met name door het vervallen van de indicator ‘Ontwikkeling van milieugerelateerde technologieën’ (waarop Nederland relatief laag scoorde) en het toevoegen van de indicator ‘Arbeidsproductiviteit’ (waarop Nederland relatief hoog scoort).
Sterke en zwakke punten Nederland
Het EIS meet de innovatiescore op basis van 32 indicatoren in twaalf categorieën. Nederland scoort relatief goed (meer dan 50 procent hoger dan het EU-gemiddelde) in de categorieën:
- Onderzoeksystemen;
- Verbindingen;
- Digitalisering.
Nederland scoort lager dan het EU-gemiddelde in de categorieën Verkoop- en werkgelegenheidsimpact en handelsimpact. Binnen deze categorieën behaalt Nederland ook de laagste scores bij indicatoren. Dat zijn indicatoren die betrekking hebben op de verkoop van innovatieve producten, werkgelegenheid in innovatieve bedrijven, export van medium- en hightechproducten en de afhankelijkheid van hightech-import van buiten de EU.
De relatief lage scores bij drie eerstgenoemde indicatoren duiden erop dat Nederland minder goed is in het commercialiseren van kennisintensieve en innovatieve producten. Nederland is goed in het ontwikkelen van kennis, maar minder goed in het benutten van kennis: de kennisparadox.
Score op deelonderwerpen EIS: Nederland, Zweden en EU, 2025
Gerelateerde grafiek ‘Deelindicatoren EIS, scores Nederland, 2018-2025'
Uit deze gerelateerde grafiek blijkt dat Nederland het op diverse indicatoren beter is gaan doen in de periode 2018-2025. Dat is het sterkst (meer dan 50 procent) bij de indicatoren over:
- afhankelijkheid van high-tech import van buiten de EU;
- gebruik van cloud computing in bedrijven;
- productiegebonden CO₂-productiviteit.
Dalingen zijn er ook. De dalingen zijn het sterkst (meer dan 15 procent) bij:
- het aandeel productinnoveerders in het mkb;
- verkoop van innovatieve producten.