Intellectuele-eigendomsrechten
Voor de uitvinding van een proces of product kan de uitvinder het intellectuele eigendomsrecht verkrijgen door octrooi (patent) aan te vragen. Als in een land veel patenten worden aangevraagd, zegt dat wat over de innovatiekracht. Het geeft aan in welke mate bedrijven en kennisinstellingen kansen zien om technologische kennis te benutten voor commerciële doeleinden. Vanuit Nederland komen relatief veel aanvragen. Ook bij aangevraagde handelsmerken en modellen scoort Nederland bovengemiddeld.
Veel octrooiaanvragen vanuit Nederland
Nederland behoort al jaren tot de top tien van Europese landen met de meeste octrooiaanvragen bij het European Patent Office (EPO). Kijken we naar het aantal octrooiaanvragen in verhouding tot het bruto binnenlands product (bbp), dan stond Nederland in 2022 op de vijfde plek van de OESO-landen en op de vierde plek binnen de Europese Unie. Sinds 2016 daalt de score van Nederland wel, gedreven door ontwikkelingen bij enkele grote bedrijven.
Octrooiaanvragen per bbp: OESO-lidstaten, 2015-2022 (US$ mld, constante prijzen 2015, constante PPPS)
| Zwitserland | Zweden | Finland | Denemarken | Nederland | |
|---|---|---|---|---|---|
| 2015 | 13,16 | 7,98 | 8,56 | 6,89 | 8,39 |
| 2016 | 13,23 | 7,22 | 7,50 | 6,45 | 7,88 |
| 2017 | 13,15 | 7,51 | 7,27 | 7,06 | 7,86 |
| 2018 | 13,84 | 7,90 | 6,92 | 7,90 | 7,79 |
| 2019 | 14,21 | 8,39 | 6,74 | 7,88 | 7,42 |
| 2020 | 14,30 | 8,63 | 7,69 | 8,10 | 7,11 |
| 2021 | 14,37 | 9,10 | 8,27 | 8,29 | 6,89 |
| 2022 | 14,91 | 9,00 | 8,27 | 8,11 | 6,84 |
Octrooiaanvragen per bbp naar land van aanvrager: top 10 landen OECD, 2022 (US$ mld, constante prijzen 2015, constante PPPS)
| Octrooiaanvragen per bbp naar land van aanvrager, 2022 (US$ mld, constante prijzen 2015, constante PPPs) | |
|---|---|
| Zwitserland | 14,91 |
| Zweden | 9,00 |
| Finland | 8,27 |
| Denemarken | 8,11 |
| Nederland | 6,84 |
| Duitsland | 5,86 |
| Oostenrijk | 4,98 |
| Luxemburg | 4,68 |
| Zuid-Korea | 4,52 |
| België | 4,49 |
Handelsmerken en modellen: Nederland bovengemiddeld
Ook handelsmerken en modelrechten worden aangevraagd om intellectueel eigendom vast te leggen. Bij modelrechten gaat het onder meer om bescherming van tekeningen en modellen van het uiterlijk van een gebruiksvoorwerp.
In onderstaande grafiek zien we hoeveel handelsmerken er in de periode 2015-2022 werden aangevraagd, uitgedrukt per miljard euro van het bbp en uitgaande van gemiddelden over twee jaren. Tot en met 2021 steeg het aantal aanvragen vanuit Nederland trendmatig. In 2022 is er sprake van een lichte daling. Een vergelijkbare ontwikkeling is zichtbaar voor merkvragen vanuit de EU. Wel behoudt Nederland bij deze indicator een positie ruim boven het EU-gemiddelde.
De gerelateerde grafiek voor modellen geeft weer dat de score van Nederland in zowel 2021 als 2022 gedaald is. Gemiddeld in de EU zien we een daling sinds 2018. Die daling doet zich voor in veel individuele EU-landen. In 2020 was Nederland voor het aanvragen van modelrechten opgeklommen naar een positie boven het EU-gemiddelde. Ook in 2022 heeft Nederland een positie boven het EU-gemiddelde.
Gemeenschapsmerken incl. merken ingediend bij EUIPO per miljard euro bbp (via koopkrachtpariteiten), 2015-2022
| Merken EU | Merken Nederland | |
|---|---|---|
| 2015 | 6,14 | 7,11 |
| 2016 | 6,39 | 7,62 |
| 2017 | 6,52 | 7,68 |
| 2018 | 6,55 | 7,54 |
| 2019 | 6,58 | 7,77 |
| 2020 | 6,90 | 8,15 |
| 2021 | 7,36 | 8,19 |
| 2022 | 7,19 | 7,99 |
| Modellen EU | Modellen Nederland | |
|---|---|---|
| 2015 | 4,74 | 3,36 |
| 2016 | 4,71 | 3,62 |
| 2017 | 4,74 | 4,18 |
| 2018 | 4,43 | 3,87 |
| 2019 | 4,10 | 4,06 |
| 2020 | 4,05 | 4,63 |
| 2021 | 3,98 | 4,41 |
| 2022 | 3,76 | 4,04 |