Om innovatief te kunnen zijn, is fundamentele en toegepaste kennis nodig. Die wordt ontwikkeld en benut door onderzoek uit te voeren, kennis te delen en te verspreiden. Bedrijven die nauw samenwerken met publieke onderzoeksinstellingen realiseren vaker innovaties die vernieuwend en anders zijn dan bestaande producten.

Hoe staat Nederland ervoor?

Bij Publiek-Private Samenwerking (PPS) werken kennisinstellingen, bedrijven en de overheid samen aan Research en Development (R&D) en innovatie. Die samenwerking vindt sinds 2012 onder andere plaats binnen programma’s van de Topconsortia voor Kennis & Innovatie (TKI’s). De investeringen binnen deze programma’s zijn in 2022 gestegen tot 1.380 miljoen euro. 

Het aandeel innovatieve bedrijven in Nederland dat heeft samengewerkt met een universiteit, is in 2022 gestegen tot veertien procent. Ook het aandeel innovatieve bedrijven dat heeft samengewerkt met een researchinstelling is in 2022 gestegen, tot zeven procent. Bij beide indicatoren geldt dat Nederland boven het EU-gemiddelde scoort. Uit klanttevredenheidsmetingen blijkt dat bedrijven tevreden zijn over de Toegepast Onderzoek Organisaties (TO2).

Meer over publiek-private R&D-samenwerking in Nederland

Welke knelpunten zien we?

De kloof tussen goede wetenschappelijke prestaties en de achterblijvende commerciële resultaten van innovaties is een indicatie van te weinig benutting van wetenschappelijke kennis voor innovaties in het bedrijfsleven. 

Wat is onze ambitie?

Het realiseren van een excellent toepassingsgericht kennisstelsel dat nieuwe toepassingen stimuleert en valorisatie ondersteunt is onze ambitie. Publiek-private samenwerking speelt een belangrijke rol voor de benutting van fundamentele en toepassingsgerichte kennis ten behoeve van innovaties in het bedrijfsleven. Door deze samenwerking te richten op het realiseren van missies worden maatschappelijke doelen vertaalt naar technologische uitdagingen en worden deze gekoppeld aan verdienvermogen. Hierdoor prikkelen we zowel maatschappelijk betrokken onderzoeksinstellingen als bedrijven die kansen zien om zowel maatschappelijk bij te dragen als er ook aan te verdienen.

Hoe gaan we dat realiseren?

Om deze ambities te realiseren worden verschillende activiteiten ondernomen. De ministeries van Economische Zaken (EZ) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) zorgen in belangrijke mate voor financiering van onderzoek bij publieke kennisinstellingen en bevorderen dat bedrijven en kennisinstellingen samenwerken.

Binnen het missiegedreven innovatiebeleid worden de krachten van bedrijven en kennisinstellingen gebundeld. Dit om bij te dragen aan oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen en aan het versterken van het verdienvermogen van bedrijven. Vanuit het beleidsbudget van EZ wordt dit met name gerealiseerd via de inzet van de rijksbijdragen aan TO2-instellingen in het missiegedreven innovatiebeleid en door het bevorderen van bevorderen van publiek-private samenwerking met het instrument PPS Innovatie.

Daarmee is dit tactisch doel sterk gerelateerd aan het tactisch doel Uitvoeren missiegedreven innovatiebeleid. Ook is er een sterke relatie met het tactisch doel Verbeteren benutting van kennis en onderzoek, dat zich richt op het benutten van kennis ontwikkeld bij kennisinstellingen voor het realiseren van innovaties door bedrijven. Een apart aandachtsgebied is de financiering van strategische onderzoeksfaciliteiten. Het fonds Faciliteiten Toegepast Onderzoek voorziet hierin voor onderzoekfaciliteiten bij TO2-instellingen en Rijkskennisinstellingen.

Om welke bedragen gaat het?

Voor verslagjaar 2024 stond er op de ontwerpbegroting 2026 van het ministerie van Economische Zaken ongeveer 431,6 miljoen euro aan uitgaven vanuit het bedrijvenbeleid die aan dit tactische doel zijn te koppelen. Dit is inclusief het budgettair belang op transactiebasis in lopende prijzen in het geval van fiscale instrumenten.

Hoe evalueren wij de effecten?

Effecten worden geëvalueerd in periodieke evaluaties van beleidsinstrumenten. De doeltreffendheid en doelmatigheid van de instrumenten staat daarin centraal.

Wat heeft het tot nu toe opgeleverd?

TNO is één van de vijf TO2-instellingen en heeft als ambitie om impactvolle innovaties te creëren voor duurzaam welzijn en welvaart van de samenleving. Bedrijven, kennisinstellingen en overheden kunnen daarvoor van hun diensten TNO gebruikmaken via betaald contractonderzoek of door samen te werken in publiek-private samenwerkingen (PPS). In een gezamenlijk onderzoek door het ministerie van EZ en onder andere het CBS is inzichtelijk gemaakt wat voor bedrijven gebruik maken van de diensten van TNO. Het onderzoek is hier beschikbaar.

Gerelateerde beleidsinstrumenten