Europese Digitale Innovatie Hubs

In het kort

• De Europese Digitale Innovatie Hubs zijn regionale aanspreekpunten die mkb-bedrijven helpen bij vragen en uitdagingen rondom digitalisering.
• Ze zijn een onderdeel van het Digitaal Europa programma van de Europese Commissie en vormen een netwerk van Europese hubs.
• Mkb-bedrijven kunnen bij een hub aankloppen voor een scan van hun digitale volwassenheid, laagdrempelige ondersteuning en toegang tot digitale expertise.
• In 2024 hebben ze zich vooral gericht op aanwas van nieuwe bedrijven. De focus verschuift nu naar activeren en ondersteunen.

Hoe werkt het?

De Europese Commissie wil voorkomen dat Europa afhankelijk is van systemen en oplossingen uit andere regio’s van de wereld, ook in de digitale transitie. Het heeft daarom een financieringsprogramma opgezet dat gericht is op het aanbieden van digitale technologie.

Dit fondsprogramma heeft een budget van 7,5 miljard euro en richt zich op de digitale transitie van Europa. Het heeft specifieke aandacht voor onderwerpen zoals kunstmatige intelligentie (AI), data, opslag in de cloud, cybersecurity en digitale vaardigheden.

De Europese Digitale Innovatie Hubs (EDIH’s) zijn een belangrijk onderdeel van dit fondsprogramma die als doel hebben om de digitalisering in het mkb te versnellen. Ze bieden laagdrempelige regionale ondersteuning voor het mkb dat wil innoveren in digitalisering. Dat doen ze onder andere op de volgende manieren:

• De inzet van innovatiecoaches en domeinexperts;
• Het bieden van testfaciliteiten (test before invest), netwerkactiviteiten, opleidingen en hulp bij het vinden van financiering;
• Het uitvoeren van scans van de digitale volwassenheid van bedrijven.

In Nederland zijn er zes EDIH’s. Vijf van hen richten zich op het bedrijfsleven en bieden een landelijk dekkend netwerk:

• EDIH Noord bedient regio noord;
• EDIH Boost het oosten van het land;
• EDIH Digital Hub Northwest de provincies Flevoland, Noord-Holland en Utrecht; 
• EDIH DigitalZH in Zuid-Holland;
• EDIH Klikopmorgen bedient het zuiden van het land.

De zesde EDIH richt zich op digitalisering bij publieke organisaties. Deze Dutch Societal Innovation Hub ontvangt cofinanciering van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Om welke bedragen gaat het?

De EDIH’s komen voort uit toekenningen van het Digitaal Europa fonds van de Europese Commissie en staan daarmee op de begroting van het DG Economie en Digitalisering. Het ministerie van Economische Zaken draagt 50 procent cofinanciering bij voor in totaal 10,6 miljoen euro voor de periode 2023-2025.

De beleidsverantwoordelijkheid voor de EDIH’s ligt bij het DG Bedrijfsleven en Innovatie van het ministerie van Economische Zaken. Dat DG financiert ook de Stichting Smart Industry dat in belangrijke mate activiteiten verricht voor de uitvoering van de EDIH’s.

Wie profiteren ervan?

Vijf van de Nederlandse EDIH’s richten zich op het bedrijfsleven. Hun dienstverlening is toegankelijk voor het mkb dat op verantwoorde wijze wil innoveren met digitalisering. De primaire doelgroep bestaat uit de maakindustrie, maar ook andere sectoren kunnen er gebruik van maken.

De zesde EDIH in Nederland richt zich op de digitalisering van publieke organisaties.

In 2023 en 2024 lag de focus van de hubs op het aantrekken van nieuwe bedrijven. Dat heeft ertoe geleid dat de EDIH’s die zich op het bedrijfsleven richten, tot oktober van 2024 samen 10.823 bedrijven geïnformeerd hebben en dat ze 1.122 bedrijven hebben geactiveerd en ondersteund.

De EDIH’s bereiken vooral bedrijven die actief zijn in de maakindustrie. De technologieën die het meest ondersteund worden worden toegepast in de fabriek en de procesautomatisering.

Het bereik van de EDIH’s wordt gemeten aan de hand van de klantreis en een set KPI’s die aan de Europese Commissie worden gerapporteerd.

De klantreis start met het aantal geïnformeerde ondernemers, bestaande uit bezoekers van de website en mensen die bereikt worden middels campagnes, bijvoorbeeld via sociale media. Medio augustus was het bereik 184 duizend ondernemers.

Geactiveerde bedrijven hebben de EDIH’s vervolgens actief benaderd met een hulpvraag. Een deel van hen wordt geholpen bij de implementatie van digitale oplossingen en het trainen digitale vaardigheden bij hun medewerkers.

De EDIH’s rapporteren een aantal KPI’s aan de Europese Commissie. Centraal staat het aantal bedrijven waar scans voor digitale volwassenheid zijn afgenomen en die deel hebben genomen aan netwerken.

Daarnaast leveren de EDIH’s een viertal diensten. Als onderdeel van netwerken en toegang tot ecosystemen worden bijvoorbeeld workshops georganiseerd op thema’s, zoals generatieve kunstmatige intelligentie, autonome systemen en cyberveiligheid. Het testen voor investeren biedt ondernemers de mogelijkheid om nieuwe digitale oplossingen kleinschalig te testen in field labs, voordat ze overgaan tot investeren in de implementatie van een oplossing.

Wat heeft het opgeleverd?

In september van 2024 heeft een mid-term review van de EDIH’s door de Europese Commissie plaatsgevonden. De vijf EDIH’s hebben daarin een goede beoordeling gekregen:

• De EDIH’s slagen er goed in om de toeleiding van bedrijven naar hun diensten op gang te krijgen. Het aantal bedrijven dat wordt ondersteund met innovatiemakelaars en coaches groeit gestaag.
• In alle regio’s zijn goede casussen gerealiseerd waaruit blijkt dat de diensten van de EDIH’S zeer worden gewaardeerd door de ondernemers die zijn geholpen.
• De projecten liggen goed op koers en er is vertrouwen dat de project-KPI’s worden gehaald.

Daarnaast zijn in de bovenregionale samenwerking de volgende mijlpalen bereikt:

• Er is een database met experts ontwikkeld en in gebruik genomen. Deze levert een zoekfunctie voor de EDIH’s om mkb-bedrijven gericht door te verwijzen naar inhoudelijke experts en leveranciers.
• De EDIH’s hebben een gemeenschappelijke scan voor digitale volwassenheid ontwikkeld en in gebruik genomen: de Digital Maturity Assessment. De scans worden door coaches en innovatiemakelaars afgenomen en leiden tot gerichte aanbevelingen.
• Eind 2023 zijn twee landelijke themacampagnes gestart voor meer bekendheid over EDIH’s en het activeren van mkb-bedrijven: Cybersecurity en Smart Working. Deze projecten zijn nog steeds in uitvoering en worden uitgebreid met een themacampagne gericht op AI.
• In het derde kwartaal van 2024 heeft EDIH KlikopMorgen activiteiten opgestart gericht op het toepassen van generatieve AI bij mkb-bedrijven. Eind 2024 hebben 1400+ bedrijven deelgenomen aan informatiesessies en workshops.