Nationaal Groeifondsprojecten

In het kort

• De middelen voor de projecten zijn afkomstig uit een aparte begroting van het NGF.
• Het kan daarbij gaan om projecten die door departementen zijn ingediend, in samenwerking met andere partijen zoals bedrijven en kennisinstellingen. In dat geval wordt gesproken over de departementale route.
• Ook kan het gaan om projecten die consortia rechtstreeks hebben ingediend, via de zogenoemde subsidieroute.
• Definitief toegekende bedragen via de departementale route zijn overgeboekt naar de begrotingen van de betreffende departementen.
• Op de B&I-begroting staan in 2025 acht NGF-projecten, met een totaal aan definitief toegekende bedragen van 2,2 miljard euro.
• Met name bedrijven en kennisinstellingen zetten de middelen in voor de uitvoering van de projecten.
• Beoogde effecten op duurzame economische groei zijn op langere termijn te verwachten.

Hoe werkt het?

Het NGF is een initiatief van de ministeries van Economische Zaken en Financiën. Zij beheren gezamenlijk het fonds namens het kabinet. Een aanvraag heeft een minimale omvang van 30 miljoen euro.

Een onafhankelijke commissie beoordeelt projecten en geeft zwaarwegend advies aan de fondsbeheerders over het beschikbaar stellen van middelen aan projecten. Het kabinet besluit of aan projecten in de departementale route geld wordt toegekend. De commissie kijkt naar het verwachte effect op de langetermijngroei van de Nederlandse economie en weegt de maatschappelijke voor- en nadelen.

Er hebben drie aanvraagrondes plaatsgevonden. Aanvankelijk waren vijf aanvraagrondes voorzien. In het hoofdlijnenakkoord van mei 2024 tussen PVV, VVD, NSC en BBB is besloten om de vierde en vijfde ronde te laten vervallen. In de eerste twee rondes betrof het enkel projecten die via de departementale route werden ingediend. In de derde ronde is er de Subsidieregeling NGF bijgekomen, waarbij consortia de aanvragen rechtstreeks bij RVO indienden.

Definitief toegekende bedragen voor projecten die via de departementale route zijn ingediend, komen op de begrotingen van de indienende departementen. Daarnaast staan er nog voorwaardelijk toegekende bedragen en reserveringen voor projecten op de begroting van het NGF. Bij omzettingen naar definitieve toekenningen worden deze ook overgeboekt naar begrotingen van departementen.

Verdere informatie, waaronder ook de adviesrapporten van de adviescommissie NGF, is te vinden op de website van het Nationaal Groeifonds.

Om welke bedragen gaat het?

Voor verslagjaar 2024 stond er op de ontwerpbegroting 2026 van het ministerie van Economische Zaken 270,1 miljoen euro aan uitgaven voor dit instrument. Dit is exclusief de projecten die met ingang van begrotingsjaar 2025 op de KGG-begroting staan.

Uitgaande van de stand in september 2025, is inmiddels voor een bedrag van 7,2 miljard euro definitief toegekend aan projecten die via de departementale route zijn ingediend en voor een bedrag van 141 miljoen euro aan projecten die via de Subsidieregeling NGF zijn ingediend. Voor een bedrag van 2,2 miljard euro zijn het projecten op de B&I-begroting. Het betreft hier acht projecten.

Onderstaande tabel geeft de definitief toegekende bedragen voor de projecten op de B&I-begroting weer. Met uitzondering van één project zijn dit projecten op het terrein van Onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Het project op het terrein van Kennisontwikkeling is Opschaling publiek private samenwerking in het beroepsonderwijs. De middelen komen verspreid over een lange periode, lopend tot en met 2030, tot uitdrukking in uitgaven (op kasbasis) op de begroting van EZ.

Definitieve toekenningen voor projecten op de B&I-begroting, aangevuld met voorwaardelijke toekenningen en reserveringen voor de projecten

Naast de definitieve toekenningen is er voor een bedrag van 148 miljoen euro aan voorwaardelijke toekenningen en voor een bedrag van 134 miljoen euro aan reserveringen voor projecten gerelateerd aan de B&I-begroting. Die bedragen zijn ook gespecificeerd in de getoonde tabel. In alle gevallen zijn het projecten waaraan eerder al definitieve toekenningen zijn verstrekt.

Drie projecten stonden in 2024 nog op de B&I-begroting, maar zijn met ingang van het begrotingsjaar 2025 overgegaan naar de begroting van het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG). Dat zijn Circular Plastics NL, GroenvermogenNL en Biobased Circular. Aan deze drie projecten is in totaal 915 miljoen euro definitief toegekend. De voorwaardelijke toekenningen voor deze drie projecten bedragen 245 miljoen euro en de reserveringen ervoor 236 miljoen euro.

Uitgaven op de B&I-begroting in 2024

Voor verslagjaar 2024 stond er op het B&I deel van de ontwerpbegroting 2026 van het ministerie van Economische Zaken 270,1 miljoen euro aan uitgaven voor NGF-projecten. Dit is exclusief de drie projecten die met ingang van begrotingsjaar 2025 op de KGG-begroting staan. Inclusief de laatstgenoemde projecten is het bedrag aan uitgaven 355,3 miljoen euro. 

Wie profiteren ervan?

In de departementale route worden de definitief toegekende bedragen overgeboekt naar de begrotingen van de departementen. Deze middelen vloeien vervolgens via verschillende beleidsinstrumenten naar relevante partijen die een bijdrage leveren aan de doelen van het project. Dit zijn onder andere de consortia van partijen die het projectvoorstel samen met het departement hebben helpen ontwikkelen. Door de programmatische aanpak van veel NGF-projecten profiteren in veel gevallen ook andere partijen in het betreffende ecosysteem van de NGF-middelen, zoals mkb-bedrijven en onderzoekers.

Voorbeelden van projecten

Zie voor een beschrijving van projecten, waaronder alle projecten die op de B&I-begroting geboekt zijn: ‘Overzicht lopende projecten’ op de website van het Nationaal Groeifonds.