Publiek-private R&D-samenwerking in Nederland

Kennisinstellingen, bedrijven en de overheid werken samen aan Research en Development (R&D) met Publiek-Private Samenwerking (PPS).

Omvang investeringen

De omvang van de publiek-private R&D-investeringen binnen de programma’s van de Topconsortia voor Kennis & Innovatie (TKI’s) heeft zich de afgelopen jaren snel ontwikkeld. Ze verdubbelden in de periode 2013-2018, mede door de grotere bekendheid van de toeslagregeling voor publiek-private samenwerking (PPS-toeslagregeling). Na een daling in 2019 en 2020 is er sinds 2021 weer sprake van een stijging. In 2022 ging het om een totaal van 1.380 miljoen euro. Het aandeel private middelen schommelt jaarlijks tussen de 44 en 50 procent. In 2022 investeerden bedrijven zo’n 686 miljoen euro in de publieke kennisinfrastructuur (49 procent van de totale investeringen in pps). 

Klik hier voor meer informatie over de PPS-toeslagregeling.

Geschatte omvang middelen PPS-projecten TKI's (publiek en privaat), 2013-2022 (€ mln)

Geschatte omvang middelen PPS-projecten TKI's (publiek en privaat), 2013-2022 (€ mln)
Omvang middelen PPS-toeslagprojectenWaarvan privaat
2013571200
2014814358
2015970475
20161060509
20171207559
20181282581
20191238547
20201106489
20211325649
20221380686
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland/TKI's Brontabel als csv (202 bytes)

Samenwerking tussen kennisinstellingen en innovatieve bedrijven

De samenwerking wordt gemeten in de innovatie-enquêtes die in Europese landen gecoördineerd door Eurostat worden gehouden.

We moeten voorzichtig zijn met het vergelijken van de cijfers over 2018 en 2020 met die over eerdere jaren. Tot en met 2016 werd in de innovatie-enquêtes een onderscheid gemaakt tussen technologisch en niet-technologisch innovatieve bedrijven. Maar vanaf verslagjaar 2018 is dit onderscheid komen te vervallen.

Het aandeel innovatieve bedrijven in Nederland dat heeft samengewerkt met een universiteit of researchinstelling was in de periode 2016-2020 redelijk stabiel. In de EU in totaliteit is in die periode sprake geweest van een daling, zodat de positie van Nederland internationaal vergeleken is verbeterd in dat jaar.

In 2020 bleef Nederland achter bij het EU-gemiddelde waar het gaat om samenwerking van bedrijven met universiteiten, en scoorde het iets hoger dan het EU-gemiddelde bij samenwerking met researchinstellingen.

Samenwerking tussen innoverende bedrijven en universiteiten, 2010-2020 (in %)

Samenwerking tussen innoverende bedrijven en universiteiten, 2010-2020 (in %)
Aandeel innoverende bedrijven dat (de laatste drie jaar) technologisch heeft samengewerkt met universiteitenNederlandEU
20108%11%
201211%13%
201415%13%
20169%14%
201810%12%
20209%11%
Bron: CBS, Eurostat Brontabel als csv (204 bytes)
Samenwerking tussen innoverende bedrijven en researchinstellingen, 2010-2020 (in %)
Aandeel innovatieve bedrijven dat (de laatste drie jaar) technologisch heeft samengewerkt met researchinstellingenNederlandEU
20106%6%
20128%9%
20148%9%
20165%8%
20186%6%
20206%5%
Bron: CBS, Eurostat Brontabel als csv (201 bytes)

Toegepast Onderzoek Organisaties (TO2)

In Nederland voeren diverse instituten toegepast onderzoek (TO) uit. Sinds 2010 werkt een aantal hiervan samen onder de noemer TO2. Het gaat hier om Deltares, MARIN, NLR, TNO en Wageningen Research. De TO2-instituten voeren onderzoek uit in opdracht van ministeries en bedrijven. Ze doen ook onderzoek naar maatschappelijke vraagstukken. 

Klanttevredenheid en benutten van kennis

Klanten zijn over het algemeen tevreden over de TO2-instituten. Over het jaar 2022 scoren de vier TO2-instituten die financieel ondersteund worden door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), gemiddeld een 9,1. Wageningen Research, financieel ondersteund door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) scoort een 8,7. Die hoge waardering stimuleert bedrijven om vaker de samenwerking met een TO2-instelling aan te gaan.

Bij de vier TO2-instituten die financieel ondersteund worden door EZK geldt gemiddeld dat 97 procent van de klanten de projectresultaten in 2022 als nuttig heeft beoordeeld. Bij Wageningen Research is dat 93 procent.

Klik hier voor meer informatie over TO2-instituten.

Klik hier voor de meest recente evaluatie van TO2-organisaties.

Kengetallen ontwikkelen en benutten van hoogwaardig (internationaal) publiek gefinancierd onderzoek en technologie

Kengetallen ontwikkelen en benutten van hoogwaardig (internationaal) publiek gefinancierd onderzoek en technologie
TO220152016201720182019202020212022
Klanttevredenheid Deltares8,78,68,28,79,29,18,79,1
Klanttevredenheid Marin8,88,99,198,99,29,19,6
Klanttevredenheid NLR8,88,78,78,78,78,78,98,9
Klanttevredenheid TNO8,48,68,68,88,78,98,98,9
Kennisbenutting Deltares96%97%93%95%88%82%96%93%
Kennisbenutting Marin97%100%100%100%97%100%100%100%
Kennisbenutting NLR99%99,50%99%96%97%98%96%98%
Kennisbenutting TNO98%98%98%99%96%97%97%97%
Bron: Miljoenennota 2024 Brontabel als csv (499 bytes)