Ga direct naar inhoud
Ondernemingsklimaat

Houd het vestigings- en investeringsklimaat attractief

Voor de economie is het belangrijk om het vestigings- en investeringsklimaat in Nederland aantrekkelijk te houden en nog aantrekkelijker te maken waar mogelijk. De overheid spant zich daarvoor op verschillende manieren in. Door te zorgen voor voldoende fysieke ruimte voor bedrijven, met behulp van organisaties die ondernemers helpen en samenwerkingsverbanden, en met vooral fiscaal beleid dat ondernemerschap ondersteunt.

Hoe staat Nederland ervoor?

Voor dit tactische doel kijken we naar een aantal indicatoren die iets zeggen over het vestigings- en investeringsklimaat van Nederland in internationaal perspectief. De mate waarin het vestigings- en ondernemingsklimaat aantrekkelijk wordt bevonden hangt namelijk af van een groot aantal factoren, waaronder fiscaliteit, beschikbaarheid van personeel en talent, infrastructuur, ruimte, regeldruk en kwaliteit van de leefomgeving.

Uit verschillende internationaal vergelijkende ranglijsten blijkt dat Nederland er in algemene zin ronduit goed voor staat.

Dashboard Monitor Ondernemingsklimaat

De perceptie van het bedrijfsleven over het ondernemingsklimaat, veranderingen in de bedrijvendynamiek van Nederland en de positie van Nederland binnen internationaal vergelijkende onderzoeken worden periodiek bijgehouden in de Monitor Ondernemingsklimaat en het bijbehorende dashboard.
Klik hier voor het dashboard bij de Monitor Ondernemingsklimaat. Klik hier voor het onderzoeksrapport bij de Monitor Ondernemingsklimaat.

Nederland kent hoge positie op ranglijst concurrerende economieën

Nederland is ook in 2023 één van de meest concurrerende economieën ter wereld. Op de zogenoemde IMD World Competitiveness-ranglijst is Nederland gestegen van de zesde naar de vijfde plaats. De andere top 5 landen zijn Denemarken, Ierland, Zwitserland en Singapore. Nederland dankt deze plek aan de hoogwaardige infrastructuur, zoals goed ontwikkelde transport- en communicatienetwerken. Bovendien heeft Nederland transparante regelgeving en efficiënte overheidsdiensten. IMD roemt Nederland om de goed opgeleide en diverse beroepsbevolking, die een belangrijke bijdrage levert aan de concurrentiekracht van de Nederlandse economie. Daarnaast heeft ons land zich onderscheiden door het vermogen om digitale technologieën te omarmen en te integreren in verschillende sectoren, waardoor het een voortrekkersrol speelt in de digitale transformatie.

Ranglijst meest concurrerende economieën (GCI)

Nederland stond in 2019 op de vierde plaats op de ranglijst met meest concurrerende economieën. Het World Economic Forum (WEF) stelt deze ranglijst op. Nederland haalde Zwitserland in en werd daardoor in 2019 de meest concurrerende economie in Europa. In 2020 en 2021 is vanwege corona deze ranglijst niet verschenen. Eind 2023 komt een nieuwe lijst beschikbaar. Meer over de GCI.

Een ondernemersvriendelijk land

Nederland is een van de meest ondernemersvriendelijke landen en is in Europa koploper op het gebied van ondernemerschapscultuur. Meer over de ondernemerschapscultuur in Nederland.

Welke knelpunten zien we?

Internationaal gezien staat het Nederlandse bedrijfsleven er goed voor. Maar er komt ook veel op bedrijven af. Denk aan ontwikkelingen als digitalisering, internationalisering en verduurzaming. Deze ontwikkelingen bieden nieuwe kansen, maar stellen ook nieuwe eisen aan de flexibiliteit en het aanpassingsvermogen. Ook zijn er zorgen door zowel wereldwijde als nationale ontwikkelingen en schaarstes (o.a. tekorten op de arbeidsmarkt, netcongestie en gebrek aan ruimte). Een goed vestigings- en investeringsklimaat is geen vanzelfsprekendheid en verdient daarom voortdurend aandacht.

Het kabinet ondersteunt het bedrijfsleven bij die uitdagingen mede door het vestigings- en investeringsklimaat in Nederland aantrekkelijk te houden.

Wat is onze ambitie?

Dit tactische doel draagt bij aan de ambitie om met het Nederlandse ondernemingsklimaat tot de top 5 te behoren van Europese ranglijsten en bij de top 10 wereldwijd. We willen voor ondernemers een attractief vestigings- en ondernemingsklimaat scheppen, zodat zij bij kunnen dragen aan duurzame groei. Onze welvaart is immers afhankelijk van ons verdienvermogen.

Hoe gaan we dat realiseren?

Om een attractief vestigings- en investeringsklimaat te houden en tot de top 5 te behoren, zijn er in het bedrijvenbeleid verschillende maatregelen om ondernemerschap en de randvoorwaarden die daarvoor nodig zijn te bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan voldoende personeel, goede toegang tot financiering, ruimte voor bedrijven. Daarom werken we met concrete acties aan het versterken van ons vestigings-en ondernemingsklimaat: randvoorwaarden op orde en focus op het stimuleren van bedrijfsactiviteiten die cruciaal zijn voor de transities en de weerbaarbaarheid van de economie.

Om welke bedragen gaat het?

In de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat is een groot aantal instrumenten direct te koppelen aan dit tactische doel. In 2023 gaat het in totaliteit om een bedrag van 8,9 miljard euro aan verplichtingen. Het gaat daarbij om fiscale maatregelen gericht op zelfstandig ondernemerschap, bedrijfsoverdrachten en bedrijfsinvesteringen, maar ook bijvoorbeeld om de bekostiging van de NFIA en NBTC.

Indirect dragen ook andere instrumenten zoals die voor financiering en innovatie bij aan dit tactische doel.

Gerelateerde beleidsinstrumenten

Fiscale instrumenten

Kennisnetwerk