Betere regelgeving

Regelgeving: hoe staat Nederland ervoor?

Er bestaan geen allesomvattende internationale vergelijkingen voor regeldrukbeleid of de gevolgen daarvan. Wel zijn er bepaalde indicatoren die aangeven dat Nederland het internationaal goed doet. Niet alleen waar het gaat om beleid voor ondernemers, dat concurrentie in de hand werkt. Maar ook bij het wegnemen van hindernissen voor ondernemerschap en investeringen.

1. Nederland in de Product Market Regulation (PMR) Index

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) hanteert voor regeldruk de PMR-index. In 2018 stond Nederland daarin op een vijfde plaats. De OESO berekent ook een PMR-score voor zogenoemde ‘netwerk-sectoren’ (hieronder vallen de sectoren energie, transport en digitale communicatie). Daarmee stond Nederland in 2018 op de tweede plaats. Meer informatie over de positie van Nederland op de Product Market Regulation Index.

2. Nederland in de Executive Opinion Survey

Hoe belastend is het voor ondernemers om aan overheidsverplichtingen te voldoen, zoals het verkrijgen van vergunningen of het voldoen aan regelgeving? De indicator Burden of Government Regulation van het World Economic Forum (WEF) meet dit en vergelijkt landen. Nederland stond in 2019 wereldwijd op plaats 16 en binnen Europa in de top vijf. Meer over de positie van Nederland in de Executive Opinion Survey.

Regelgeving: wat is het beleid?

Met regelgeving creëert de overheid een eerlijker speelveld voor alle ondernemers, nationaal en internationaal, en beschermt het consumenten en werknemers. Veel ondernemers zien regelgeving nog te vaak als lastig, complex en kostbaar. Tegelijkertijd zijn ze er ook bij gebaat, omdat regelgeving houvast en bescherming biedt tegen marktmacht. Het doel is om samen de balans te vinden tussen regels die werken en tegelijkertijd de regeldruk beperken.

Het kabinet gaat met het nieuwe ‘Programma Vermindering Regeldruk Ondernemers’ per sector terugdringen. Mkb-ondernemers merken concreet te weinig wat de landelijke overheid doet tegen regeldruk. Daarom wijzigt het kabinet de aanpak en gaat zich richten op het terugdringen van regeldruk per bedrijfstak. Deze maatregel is één van de onderdelen van het nieuwe regeldrukprogramma dat in juli 2022 aan de Tweede Kamer is gestuurd.

De bedrijfstakaanpak start in zes sectoren: kappers, hotels met restaurant, metaalbedrijven, producenten van voedingsmiddelen, bouw- of onderhoudsbedrijven en kledingwinkels. Dit gebeurt op basis van onderzoek naar zogenoemde mkb-indicatorbedrijven waarin vrijwel alle wettelijke verplichtingen voor mkb-bedrijven zich voordoen. Zo brengt het kabinet op ondernemersniveau knelpunten en de kosten daarvan in kaart. Dat leidt in de eerste helft van 2023 tot sectorprogramma’s om samen met ondernemingen, brancheorganisaties, andere overheden en uitvoeringsorganisaties daadwerkelijk regeldruk terug te dringen.

Het nieuwe programma bestaat naast de sectoraanpak uit diverse andere (bestaande) maatregelen. Zoals de toepassing van de MKB-toets, een panel waarin ondernemers vooraf aan mogen geven of nieuwe wetten en regels werkbaar zijn. Deze zal in deze kabinetsperiode verder worden verbeterd. Bijvoorbeeld door ná de invoering van regels ook terug te gaan kijken naar de werking. Het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) wordt daarnaast een permanent adviesorgaan van de overheid.

Met een online dashboard dat naar verwachting eind 2022 beschikbaar komt, gaat het kabinet actiever dan voorheen communiceren over de belangrijkste resultaten van de landelijke regeldrukaanpak. Het dashboard geeft bovendien inzage in de feitelijke ontwikkeling van de totale regeldrukkosten in Nederland. Inzage in die kosten zal vooral worden gebruikt om te kijken in welke sectoren of domeinen de regeldruk het hoogst oploopt en te bepalen waar een meer gerichte aanpak wenselijk is. De Tweede Kamer krijgt vanaf begin 2023 reguliere voortgangsrapportages met informatie over de resultaten van het programma.