2. Een ondernemende beroepsbevolking

Nederland derde in de National Entrepreneurship Context Index

Volgens de National Entrepreneurship Context Index (NECI) van de Global Entrepreneurship Monitor 2019/2020, die aangeeft hoe ondernemersvriendelijk een land is, staat Nederland in 2020 op de tweede plek van de 54 deelnemende landen. Nederland scoort met name goed op het gebied van fysieke, commerciële en juridische infrastructuur en culturele en sociale normen. Daarnaast is het klimaat op het vlak van financiering en belasting en van samenwerking met universiteiten in Nederland uitstekend.

Nederland scoort het hoogst op ondernemersfinanciering, ondernemerschaponderwijs voor scholieren en het verminderen van belemmeringen voor de interne markt. Driekwart van de volwassenen vindt het makkelijk om een bedrijf te starten in Nederland, vergeleken met 12 procent van de volwassenen in Griekenland. Ook starten ondernemers in Nederland - vergeleken met andere landen - vaak met hun bedrijf vanuit het zien van kansen dan vanuit noodzaak. Volgens het NECI-rapport hebben inspanningen van de overheid in de afgelopen decennia om regelgeving te versoepelen en een gunstiger klimaat voor nieuwe ondernemers te scheppen, eraan bijgedragen dat de omstandigheden om een bedrijf te starten in Nederland relatief goed zijn.

Nederland koploper op het gebied van ondernemerschapscultuur

Het ondernemersklimaat in de lidstaten van de Europese Unie wordt door de Europese Commissie beoordeeld op negen indicatoren. Nederland scoort met name goed op ondernemerschapscultuur (nummer 1), doorstartmogelijkheden (nummer 2) en de administratieve lastendruk voor startende ondernemers (nummer 3). Nederland doet het volgens de ervaringen van ondernemers internationaal vergeleken minder goed op het gebied van beleid voor staatssteun en aanbestedingen voor het mkb (nummer 24).

Opkomst zzp'ers

Het percentage van de werkzame beroepsbevolking dat zelfstandig in zijn of haar inkomen voorziet is in 10 jaar tijd toegenomen van 12,5 procent tot meer dan 15,5 procent. De groei van het ondernemerschap is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de opkomst van de zzp’er. De afgelopen tien jaar is het aandeel zelfstandigen in de Nederlandse beroepsbevolking fors toegenomen. Eind 2019 ligt het aandeel ruim boven het Europees gemiddelde, waar juist sprake is van een neergaande trend.

Beleving ondernemerschap

In bijna geen enkel land zijn mensen zo positief over een carrière als ondernemer als in Nederland. Verreweg de meeste mensen in Nederland worden ondernemer omdat ze kansen zien en niet vanuit noodzaak. Eenmaal ondernemer dan is een beperkt deel van de mensen gericht op het uitbreiden van het personeelsbestand in de komende vijf jaar. Velen blijven zzp'er met een lagere productiviteit dan de rest van het mkb.

Ranking voor startupecosystemen: Het Nederlandse ecosysteem op plaats 12

Het startupklimaat in Nederland is de afgelopen jaren sterk verbeterd. In de jaarlijkse Genome ranking voor startupecosystemen in de wereld staat het Nederlandse ecosysteem volgens de meest recente ranking op de 12e plaats in 2020. Dit is drie plaatsen hoger dan vorig jaar en zeven plaatsen hoger dan in 2017. In deze ranking omvat ‘Amsterdam-StartupDelta’ alles binnen een straal van 100 kilometer rondom Amsterdam. Het Nederlandse ecosysteem is na Groot-Londen en Groot-Stockholm het derde ecosysteem binnen Europa.

De stijging van Nederlandse ecosysteem wordt met name gedreven door de logistieke en sociale verbondenheid met de wereld, aldus Startup Genome. Ook spelen een toename van het aantal startups, van de investeringen en van het aantal grote exits mee. Dit neemt niet weg dat dat Nederlandse ecosysteem op het gebied van investeringen nog steeds beneden gemiddeld scoort, met name waar het de financiering en doorgroei van scale-ups betreft. De kleine lokale markt wordt voor Amsterdam-StartupDelta als nadeel gezien. Daartegenover staat dat de mogelijkheden om vanuit Amsterdam internationale markten te betreden worden geprezen.