Mkb en ondernemerschap

Ondernemerschap zorgt voor dynamiek. Nieuwe bedrijven ontstaan, sommige zien kans om door te groeien en andere verdwijnen. Hierdoor ontstaat een divers(er) aanbod dat concurreert om de aandacht van de klant. Die concurrentie prikkelt bedrijven om productief te blijven en zorgt zo voor economische groei op de lange termijn. Van alle ondernemingen in Nederland behoort meer dan 99 procent tot het mkb. Tussen de ongeveer 2,1 miljoen mkb-bedrijven zitten grote verschillen. Van kleine ondernemingen gericht op het lokale woon- en leefklimaat tot grote(re) gespecialiseerde toeleveranciers die internationaal actief zijn.

Hoe staat het Nederlandse mkb ervoor?

Het Nederlandse mkb is internationaal gezien zeer productief. Ondernemerschap zit in Nederland al lange tijd in de lift en staat er in het algemeen goed voor. Die ontwikkeling is opvallend: op weinig plekken in de wereld maakte ondernemerschap de afgelopen jaren zo’n groei door als hier, vooral door de sterke groei van het aantal zzp’ers.

1. Het Nederlandse mkb: bovengemiddeld productief, maar heel heterogeen

In het algemeen is het Nederlandse mkb zeer productief. Maar er zijn wel grote verschillen tussen mkb-bedrijven. Binnen het mkb zijn er duidelijke koplopers, volgers en achterblijvers. Zo blijven zzp’ers en het microbedrijf (twee tot tien werkzame personen) internationaal gezien wat achter in productiviteit. Dat lijkt vooral te komen door de productiviteitsontwikkeling bij zzp’ers. Meer informatie over de productiviteit van het Nederlandse mkb.

2. Een ondernemende beroepsbevolking

Nederland is een van meest ondernemersvriendelijke landen en is koploper op het gebied van ondernemerschapscultuur. Het Nederlandse mkb zit al heel wat jaren in de lift. Het percentage zelfstandigen van de werkzame beroepsbevolking is in vijftien jaar tijd toegenomen tot 14,5 procent. Dat komt vooral door de opkomst van de zzp’er. Meer informatie over de ondernemerschapscultuur in Nederland.

Beleid ondersteunt mkb om uitdagingen aan te gaan

Internationaal gezien staat het Nederlandse mkb er goed voor. Maar er komt ook veel op deze bedrijven af. Denk aan ontwikkelingen als digitalisering, internationalisering en verduurzaming. Deze ontwikkelingen bieden nieuwe kansen, maar stellen ook nieuwe eisen aan de flexibiliteit en het aanpassingsvermogen van het mkb. Het kabinet ondersteunt het mkb bij die uitdagingen. Daarnaast spelen fiscale prikkels voor ondernemers en financiers een belangrijke rol om ondernemerschap te stimuleren.

Fiscale prikkels: 10,8 miljard euro

In het bedrijvenbeleid zijn er verschillende fiscale maatregelen om ondernemerschap te bevorderen. In totaliteit gaat het om een bedrag van 10,8 miljard euro. De grootste fiscale maatregel is de Zelfstandigenaftrek. Daarbij is er voor starters nog een extra aftrekmogelijkheid. Voor investeringen is er de Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek. En om het overdragen van een onderneming fiscaal gezien niet onnodig moeilijk te maken, zijn er maatregelen die dit faciliteren. Het mkb maakt goed gebruik van de beschikbare middelen van het bedrijvenbeleid. Naar schatting ging voor de coronacrisis zo’n driekwart van alle beleidsgelden van het bedrijvenbeleid naar het mkb (inclusief de fiscale faciliteiten). Van het totale budget voor innovatie-instrumenten komt ongeveer tweederde terecht bij het mkb.

Mkb

Het mkb moet inspelen op een steeds veranderende omgeving. Dit geldt niet alleen voor een groep van koplopers, maar ook voor het bredere mkb. Uitdagingen hierbij zijn bijvoorbeeld:

Hoe komen startende en doorgroeiende mkb-bedrijven aan financiering?
Hoe komen innovatieve mkb-bedrijven aan gekwalificeerd personeel?
Hoe kan het mkb inspelen op de kansen die digitalisering biedt?

De overheid voert beleid om het mkb hierbij te ondersteunen. Dit beleid betreft een groot aantal beleidsinterventies op verschillende thema’s. Het Mkb-actieplan is met het eindigen van het kabinet-Rutte III gestopt. Een deel van de interventies op de verschillende thema’s uit het Mkb-actieplan loopt door en er zijn nieuwe interventies bij gekomen. De meest relevante en recente Kamerbrieven hierover zijn:

Meer informatie over de verschillende thema’s in terug te vinden op de verschillende thema-pagina’s op deze website.