3. Intellectuele-eigendomsrechten

Een goed functionerend stelsel van intellectuele-eigendomsrechten zorgt enerzijds voor een gedegen bescherming van ontwikkelde kennis, anderzijds voor benutting van diezelfde kennis voor innovaties en tevens voor verspreiding en doorontwikkeling van die kennis. Nederland behoort al jaren tot de top 10 van Europese landen met de meeste octrooiaanvragen bij het European Patent Office (EPO). In verhouding tot de omvang van het bbp staat Nederland in 2019 op de vierde plek. Bij aanvragen van handelsmerken scoort Nederland structureel ruim boven het EU-gemiddelde en bij aanvragen van modelrechten is Nederland in 2019 opgeklommen tot een positie boven het EU-gemiddelde.

Nederland structureel in top 10 van landen met meeste octrooiaanvragen

Aanvragen voor intellectuele-eigendomsrechten zijn een indicatie voor de mate waarin organisaties kansen zien om technologische kennis te benutten voor commerciële doeleinden. Met het aantal octrooiaanvragen per miljard dollar bbp staat Nederland op de 4e plek van de OESO-lidstaten en 3e binnen de EU-28. De ontwikkeling van de score van Nederland over de periode 2013-2019 is redelijk stabiel. In 2019 is een lichte daling opgetreden in vergelijking met 2018.

Octrooiaanvragen per bbp: top 5 OESO-lidstaten, 2013-2019 (US$ mld, constante prijzen 2015, constante PPPS)

Octrooiaanvragen per bbp: top 5 OESO-lidstaten, 2013-2019 (US$ mld, constante prijzen 2015, constante PPPS)
	Zwitserland	Denemarken	Zweden	Finland	Nederland
2013	13,22	7,24	8,19	8,15	7,10
2014	13,22	7,28	8,41	9,42	8,23
2015	13,44	6,89	7,98	8,56	8,39
2016	13,56	6,44	7,22	7,50	7,88
2017	13,41	7,11	7,51	7,27	7,86
2018	14,13	7,93	7,89	6,89	7,79
2019	14,50	7,81	8,43	6,71	7,46

Data zijn afkomstig van het Europees Patent Office, die daarvoor eigen aanvragen heeft meegeteld (‘direct filings’) en Europese aanvragen die bij het WIPO zijn ingediend.
Aanvragen zijn toebedeeld aan land van indiener.
Cijfers voor 2019 betreffen voorlopige cijfers.
De aantallen worden gecorrigeerd voor de omvang van de economie (het bbp in miljarden US$, in constante prijzen van 2015, rekening houdend met koopkrachtpariteiten). Deze bbp-gegevens zijn afkomstig van OESO.

Bron: OESO, EPO en WIPO Brontabel als csv (274 bytes)

Octrooiaanvragen per bbp naar land van aanvrager: top 10 landen OECD, 2019 (US$ mld, constante prijzen 2015, constante PPPS)

Octrooiaanvragen per bbp naar land van aanvrager: top 10 landen OECD, 2019 (US$ mld, constante prijzen 2015, constante PPPS)
	Octrooiaanvragen per bbp naar land van aanvrager, 2019 (US$ mld, constante prijzen 2015, constante PPPs)
Zwitserland	14,5
Zweden	8,43
Denemarken	7,81
Nederland	7,46
Finland	6,71
Luxemburg	6,43
Duitsland	6,43
Oostenrijk	4,99
Israel	4,47
België	4,37

Data zijn afkomstig van het Europees Patent Office, die daarvoor eigen aanvragen heeft meegeteld (‘direct filings’) en Europese aanvragen die bij het WIPO zijn ingediend.
Aanvragen zijn toebedeeld aan land van indiener.
Cijfers voor 2019 betreffen voorlopige cijfers.
De aantallen worden gecorrigeerd voor de omvang van de economie (het bbp in miljarden US$, in constante prijzen van 2015, rekening houdend met koopkrachtpariteiten). Deze bbp-gegevens zijn afkomstig van OESO.

Bron: OESO, EPO en WIPO Brontabel als csv (261 bytes)

Bij handelsmerken en modellen scoort Nederland bovengemiddeld

Ook handelsmerken en – in mindere mate – modelrechten worden aangevraagd om innovatiegericht intellectueel eigendom vast te leggen. Het gaat bij modelrechten onder meer om bescherming van tekeningen en modellen van het uiterlijk van een gebruiksvoorwerp. Het aantal merken dat vanuit Nederland werd aangevraagd, uitgedrukt per miljard euro bbp, is in 2019 gestegen. Dit terwijl het totaal aantal merkaanvragen vanuit de EU per miljard euro bbp licht daalde. Nederland bevindt zich bij deze indicator structureel ruim boven het EU-gemiddelde. Het aantal modelaanvragen vanuit Nederland per miljard euro bbp is na een daling in 2018 in 2019 weer gegroeid, terwijl het gemiddelde in de EU voor het tweede jaar op rij is gedaald (zie gerelateerde grafiek). Hiermee heeft Nederland in 2019 een positie boven het EU-gemiddelde verkregen.

Gemeenschapsmerken incl. merken ingediend bij WIPO per miljard euro bbp (via koopkrachtpariteiten), 2012-2019

Gemeenschapsmerken incl. merken ingediend bij WIPO per miljard euro bbp (via koopkrachtpariteiten), 2012-2019
	Merken EU	Merken Nederland
2012	7,48	8,84
2013	7,64	8,74
2014	7,72	8,78
2015	7,71	8,99
2016	7,90	9,48
2017	8,05	9,67
2018	8,06	9,46
2019	7,99	9,57

Het European Innovation Scoreboard is de bron van deze cijfers. Sinds 2017 zijn in de cijfers aanvragen met terugwerkende kracht meegeteld die via het WIPO (World Intellectual Property Organization) werden ingediend.

Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (157 bytes)

Gemeenschapsmodellen incl. modellen ingediend bij WIPO per miljard euro bbp (via koopkrachtpariteiten), 2012-2019
	Modellen EU	Modellen Nederland
2012	4,56	4,07
2013	4,59	3,80
2014	4,55	3,66
2015	4,36	3,46
2016	4,33	3,70
2017	4,41	4,31
2018	4,15	4,05
2019	3,85	4,25

Het European Innovation Scoreboard is de bron van deze cijfers. Sinds 2017 zijn in de cijfers aanvragen met terugwerkende kracht meegeteld die via het WIPO (World Intellectual Property Organization) werden ingediend.

Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (161 bytes)