3. Intellectuele-eigendomsrechten

Een goed functionerend stelsel van intellectuele-eigendomsrechten zorgt enerzijds voor een gedegen bescherming van ontwikkelde kennis, anderzijds voor benutting van diezelfde kennis voor innovaties en tevens voor verspreiding en doorontwikkeling van die kennis. Nederland behoort al jaren tot de top 10 van Europese landen met de meeste octrooiaanvragen bij het European Patent Office (EPO). Per miljard euro bbp stond Nederland in 2018 op de 5e plek.

Nederland structureel in top 10 van landen met meeste octrooiaanvragen

Aanvragen voor intellectuele-eigendomsrechten zijn een indicatie voor de mate waarin organisaties kansen zien om technologische kennis te benutten voor commerciële doeleinden. Met het aantal octrooiaanvragen (per miljard euro bbp) staat Nederland op de 5e plek van de OESO-lidstaten en 4e binnen de EU-28. De ontwikkeling in de periode 2012-2018 laat een stijging zien in de periode 2012 tot en met 2015, die met name te danken was aan een groeiend aantal octrooiaanvragen ingediend door grote bedrijven. Het aantal octrooien per miljard euro bbp (uitgedrukt in US$, via koopkrachtpariteiten en in constante prijzen van 2010) daalde naar 8,6 in 2016, maar is sindsdien nagenoeg op dat niveau gebleven.

Octrooiaanvragen per bbp: top 5 OESO-lidstaten, 2012-2018 (US$ mld, constante prijzen 2010, constante PPPS)

Octrooiaanvragen per bbp: top 5 OESO-lidstaten, 2012-2018 (US$ mld, constante prijzen 2010, constante PPPS)
	Zwitserland	Denemarken	Zweden	Luxemburg	Nederland
2012	15,82	6,62	8,80	10,12	6,74
2013	15,52	7,94	9,08	9,33	7,79
2014	15,53	7,98	9,33	9,47	9,02
2015	15,78	7,55	8,85	8,53	9,20
2016	15,94	7,12	7,97	10,90	8,64
2017	15,79	7,84	8,32	10,29	8,62
2018	16,60	8,84	8,70	8,56	8,52

Data zijn afkomstig van het Europees Patent Office, die daarvoor eigen aanvragen heeft meegeteld (‘direct filings’) en Europese aanvragen die bij het WIPO zijn ingediend.
Aanvragen zijn toebedeeld aan land van indiener.
Cijfers voor 2018 betreffen voorlopige cijfers.
De aantallen worden gecorrigeerd voor de omvang van de economie (het bbp in miljarden US$, in constante prijzen van 2010, rekening houdend met koopkrachtpariteiten). Deze bbp-gegevens zijn afkomstig van OESO.

Bron: OESO, EPO en WIPO Brontabel als csv (279 bytes)

Octrooiaanvragen per bbp naar land van aanvrager: top 10 landen OECD, 2018 (US$ mld, constante prijzen 2010, constante PPPS

Octrooiaanvragen per bbp naar land van aanvrager: top 10 landen OECD, 2018 (US$ mld, constante prijzen 2010, constante PPPS
	Octrooiaanvragen per bbp naar land van aanvrager, 2018 (US$ mld, constante prijzen 2010, constante PPPs)
Zwitserland	16,60244427
Denemarken	8,842360102
Zweden	8,701815458
Luxemburg	8,559245623
Nederland	8,518965713
Finland	7,709842381
Duitsland	7,236565113
Oostenrijk	5,751120381
Israel	4,988049625
Belgi?	4,904246674

Data zijn afkomstig van het Europees Patent Office, die daarvoor eigen aanvragen heeft meegeteld (‘direct filings’) en Europese aanvragen die bij het WIPO zijn ingediend.
Aanvragen zijn toebedeeld aan land van indiener.
Cijfers voor 2018 betreffen voorlopige cijfers.
De aantallen worden gecorrigeerd voor de omvang van de economie (het bbp in miljarden US$, in constante prijzen van 2010, rekening houdend met koopkrachtpariteiten). Deze bbp-gegevens zijn afkomstig van OESO.

Bron: OESO, EPO en WIPO Brontabel als csv (330 bytes)

Bij handelsmerken scoort Nederland bovengemiddeld, bij modellen gemiddeld

Ook handelsmerken en – in mindere mate – modelrechten worden aangevraagd om innovatiegericht intellectueel-eigendom vast te leggen. Het gaat hierbij onder meer om bescherming van tekeningen en modellen van het nieuwe uiterlijk van een gebruiksvoorwerp. Het aantal merken dat vanuit Nederland werd aangevraagd, is in 2018 wederom gestegen. Het totaal aantal merkaanvragen vanuit de EU groeide iets sneller dan in Nederland, maar Nederland blijft nog altijd ruim boven het EU-gemiddelde. Het aantal modelaanvragen vanuit Nederland is, na een opmars vanaf 2015, in 2018 gedaald (zie gerelateerde grafiek). Gemiddeld in de EU is ook sprake geweest van een daling van het aantal modelaanvragen in 2018. De sterke stijging in de afgelopen jaren heeft ertoe geleid dat het aantal modelaanvragen vanuit Nederland het Europese gemiddelde dicht is genaderd.

Gemeenschapsmerken incl. merken ingediend bij WIPO per miljard euro bbp (via koopkrachtpariteiten), 2011-2018

Gemeenschapsmerken incl. merken ingediend bij WIPO per miljard euro bbp (via koopkrachtpariteiten), 2011-2018
	Merken EU	Merken Nederland
2011	6,89	8,99
2012	7,21	8,93
2013	7,41	8,65
2014	7,51	8,66
2015	7,43	9,08
2016	7,50	9,37
2017	7,77	9,59
2018	7,85	9,64

Het European Innovation Scoreboard is de bron van deze cijfers. Sinds 2017 zijn in de cijfers aanvragen met terugwerkende kracht meegeteld die via het WIPO (World Intellectual Property Organization) werden ingediend.

Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (157 bytes)

Gemeenschapsmodellen incl. modellen ingediend bij WIPO per miljard euro bbp (via koopkrachtpariteiten), 2011-2018
	Modellen EU	Modellen Nederland
2011	4,52	3,92
2012	4,54	3,99
2013	4,57	3,80
2014	4,53	3,62
2015	4,34	3,33
2016	4,32	3,62
2017	4,42	4,29
2018	4,17	4,09

Het European Innovation Scoreboard is de bron van deze cijfers. Sinds 2017 zijn in de cijfers aanvragen met terugwerkende kracht meegeteld die via het WIPO (World Intellectual Property Organization) werden ingediend.

Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (193 bytes)