3. ICT-investeringen
Het Nederlandse bedrijfsleven investeert na de Verenigde Staten, Frankrijk en Tsjechië het meest in ICT van alle OESO-landen. In Nederland vinden vooral relatief veel investeringen in software en databases plaats, maar wel beduidend minder dan in de Verenigde Staten.
Nederland investeert veel in iCT
De investeringen in ICT als aandeel in de totale investeringen (in vaste activa) liggen in Nederland al jarenlang op een relatief hoog niveau. Denk hierbij aan de aanschaf van computers, tablets maar ook hardware, databases, software en elektronische netwerken. Van alle bruto investeringen in vaste activa investeerde het Nederlandse bedrijfsleven in 2020 ruim achttien procent in ICT. In 2005 was dat nog elf procent. In 2020 was het aandeel ICT-investeringen na de Verenigde Staten, Frankrijk en Tsjechië in Nederland het hoogste.
Hoewel Nederland jarenlang structureel een hoger aandeel had, is het verschil tussen Nederland en het OESO-gemiddelde in 2020 nagenoeg nihil. In Nederland liep het aandeel ICT-investeringen in de totale investeringen de laatste jaren iets terug. De Verenigde Staten bleef relatief veel investeren en die heeft een groot aandeel in het OESO-gemiddelde.
Aandeel ICT-investeringen van bruto investeringen in vaste activa (in %), Nederland en OESO, 2004-2020
| | Nederland | OESO |
|---|---|---|
| 2005 | 11,98% | 9,13% |
| 2006 | 12,37% | 9,55% |
| 2007 | 13,03% | 10,24% |
| 2008 | 12,92% | 11,04% |
| 2009 | 14,03% | 12,02% |
| 2010 | 15,86% | 12,82% |
| 2011 | 15,86% | 12,84% |
| 2012 | 17,48% | 13,32% |
| 2013 | 19,66% | 13,76% |
| 2014 | 19,36% | 14,07% |
| 2015 | 20,10% | 14,81% |
| 2016 | 20,40% | 15,33% |
| 2017 | 18,42% | 15,92% |
| 2018 | 18,13% | 16,61% |
| 2019 | 17,70% | 17,22% |
| 2020 | 18,61% | 18,54% |
Wat opvalt: in Nederland wordt relatief veel geïnvesteerd in software en databases. In 2020 was dat ruim veertien procent van alle investeringen in vaste activa. Alleen Frankrijk heeft relatief meer geïnvesteerd in software en databases.
ICT-investeringen als aandeel van totale bruto investeringen in vaste activa, Nederland en OESO, 2020 (in %)
| Totale ICT-investeringen | waarvan in databases en software | |
|---|---|---|
| Verenigde Staten | 23,83% | 14,38% |
| Tsjechië | 20,14% | 13,10% |
| Frankrijk | 19,16% | 16,63% |
| Nederland | 18,61% | 14,62% |
| Oostenrijk | 16,47% | 10,91% |
| Italië | 13,78% | 9,46% |
| Japan | 13,23% | 7,26% |
| België | 13,02% | 7,10% |
| Slovenië | 12,29% | 6,60% |
| Slowakije | 9,22% | 5,21% |
| Finland | 8,74% | 6,74% |
| Australië | 8,73% | 5,40% |
| Hongarije | 8,40% | 5,55% |
| Duitsland | 7,73% | 4,24% |
| IJsland | 7,37% | 4,40% |
Bijdrage ICT aan productiviteitsgroei
Door te investeren in ICT, of meer algemeen in digitalisering, kan de arbeidsproductiviteit bij bedrijven toenemen. Bijvoorbeeld door het productieproces efficiënter in te richten met hulp van digitale middelen. Of er ontstaan nieuwe verdienmodellen door bepaalde toepassingen van ICT te benutten. In de periode 2000–2015 daalde de directe bijdrage van ICT-kapitaal aan de groei van de arbeidsproductiviteit. In 2000 was die nog zo’n 0,6 procent, maar in 2015 was die bijdrage ongeveer nul. De laatste jaren levert ICT-kapitaal weer een bijdrage aan productiviteit en deze is in 2020 behoorlijk gestegen.
Jaarlijkse bijdrage van ICT-kapitaaldiensten aan de groei van de arbeidsproductiviteit in Nederland (%), 1996-2021
| ICT | niet-ICT | |
|---|---|---|
| 1996 | 0,14 | -0,48 |
| 1997 | 0,21 | -0,53 |
| 1998 | 0,38 | -0,27 |
| 1999 | 0,55 | -0,20 |
| 2000 | 0,61 | 0,26 |
| 2001 | 0,52 | 0,29 |
| 2002 | 0,44 | 0,38 |
| 2003 | 0,35 | 0,38 |
| 2004 | 0,20 | 0,19 |
| 2005 | 0,24 | -0,22 |
| 2006 | 0,18 | -0,65 |
| 2007 | 0,27 | -0,50 |
| 2008 | 0,37 | 0,35 |
| 2009 | 0,40 | 0,24 |
| 2010 | 0,23 | 0,52 |
| 2011 | 0,13 | -0,71 |
| 2012 | 0,21 | 0,23 |
| 2013 | 0,25 | 0,58 |
| 2014 | 0,18 | -0,93 |
| 2015 | 0,03 | -0,62 |
| 2016 | 0,37 | -0,25 |
| 2017 | 0,22 | -0,41 |
| 2018 | 0,11 | -0,39 |
| 2019* | 0,03 | -0,11 |
| 2020* | 0,38 | 0,70 |