Digitalisering

Hoe staat Nederland ervoor?

Nederland behoort tot de wereldtop van digitale economieën en profiteert in doorsnee meer dan andere landen van digitalisering. Het Nederlandse bedrijfsleven investeert veel in ICT en gebruikt meer ICT-faciliteiten in het productieproces dan gemiddeld in de Europese Unie (EU).

1. Algemeen beeld

Nederland staat in 2022 binnen de EU op de derde plaats van de Digital Economy and Society Index (DESI). De impact van digitalisering op de economie is relatief hoog in Nederland, zowel economisch gezien als sociaal. Meer informatie over het algemene beeld van Nederland en digitalisering.

2. Digitale vaardigheden

Nederland scoort in Europa zeer goed op digitale vaardigheden. Binnen de EU staat Nederland op de eerste plaats. Meer informatie over digitale vaardigheden van Nederlanders.

3. ICT-investeringen

Het Nederlandse bedrijfsleven investeert na de Verenigde Staten, Frankrijk en Tsjechië het meest in ICT. Vooral de investeringen in software en databases zijn relatief hoog. Meer informatie over Nederlandse ICT-investeringen.

4. Digitale toepassingen

Nederland scoort internationaal gezien goed als het gaat om de digitale toepassingen door het bedrijfsleven. Relatief veel Nederlandse bedrijven investeren in deze toepassingen en analyseren big data. Meer informatie over de Nederlandse prestaties op het gebied van ICT-toepassingen.

Digitale economie: wat is het beleid?

De ambitie van het kabinet is dat Nederland dé digitale koploper van Europa wordt en blijft. De strategie is erop gericht om maatschappelijke en economische kansen van digitalisering verantwoord te benutten. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) is binnen die strategie (mede)verantwoordelijk voor het beleid voor onder meer digitale vaardigheden, cyberveiligheid, data, kunstmatige intelligentie (AI), concurrentie, digitale infrastructuur en innovatie.

Stimuleren van digitale innovatie

Dat we digitale technologieën toepassen, is om meerdere redenen belangrijk. Bijvoorbeeld om maatschappelijke uitdagingen op te lossen of om de concurrentiekracht van de bedrijven te versterken. Ook kan digitalisering een belangrijke rol spelen bij innovatie. Het beleid is er dan ook op gericht om innovatie bij bedrijven te stimuleren: van digitale middelen zelf, maar ook met de mogelijkheden die digitalisering biedt. Daarvoor worden allereerst vooral algemene beleidsinstrumenten ingezet, zoals de Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk (WBSO). Dit instrument biedt een belastingvoordeel voor bedrijven of zelfstandigen die onderzoek en ontwikkeling (R&D) doen. Van het toegekende WBSO-belastingvoordeel ging in 2021 ruim 21 procent naar ICT-onderzoek.

Innovatie in digitalisering wordt ook gestimuleerd met het programma smart industry. Dit richt zich op het stimuleren van technisch complexere vormen van digitalisering in de maakindustrie zoals predictive maintenance en geïntegreerde robotica in productieketens. Daarnaast zet het programma Versnelling digitalisering mkb in op een schaalsprong in de benutting van digitale toepassingen in het mkb. De Small Business Innovation Research (SBIR) regeling biedt een instrument waarmee de overheid door een innovatiecompetitie ondernemers uitdaagt om onder meer op het gebied van ICT met innovatieve producten en diensten te komen om maatschappelijke vraagstukken op te lossen.

ICT heeft bovendien een centrale plek in het missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid met een eigen kennis- en innovatieagenda (2020 – 2023).

Aanpak tekorten ICT-personeel

Daarnaast is er beleid om de tekorten aan ICT-personeel aan te pakken. Met de Human Capital Agenda ICT wordt gewerkt aan een betere beschikbaarheid van ICT’ers. Dat gebeurt door meer focus op samenwerking in de regio. En er is meer contact met onderwijsinstellingen. Die krijgen hulp bij het opstellen of aanpassen van een leerplan door de opkomst van nieuwe technologieën.

Programma's, agenda's en ondersteuning voor bedrijfsleven

Daarnaast is veel digitaliseringbeleid ontwikkeld dat de komende jaren van direct belang is voor het bedrijfsleven. Het gaat om onder meer:

• de Nederlandse Cyber Security Agenda (NCSA);
• het Actieplan Digitale Connectiviteit;
• het Rijksbrede Strategisch Actieplan Artificiële Intelligentie.

Er zijn daarnaast diverse publiek-private samenwerkingsprogramma’s rond digitalisering:

• Data Sharing Coalition

• AI Coalitie

• Online Trust Coalitie

• Dutch Blockchain Coalition

Tot slot helpt het Digital Trust Center (DTC) bedrijven met voorlichting, tools en advisering om hun eigen cyberweerbaarheid te verbeteren. Het DTC verstrekt ook subsidie aan bedrijven die samenwerkingsverbanden opzetten om te werken aan veilig digitaal ondernemen.