Duurzame groei: wat is het beleid?
De Nederlandse overheid wil de samenleving verduurzamen en tegelijkertijd de economie versterken. Duurzame vernieuwingen leveren geld, nieuwe banen en een betere leefwereld op. Het bedrijvenbeleid sluit hierop aan door onder meer het generiek stumuleren van innovaties die ook oplossingen bieden voor duurzaamheid en maatschappelijke uitdagingen. Dit gebeurt door bijvoorbeeld de Green Deal-aanpak.
Groene groei stimuleren met Green Deals
Green Deals zijn concrete initiatieven voor groene groei, waarin overheid en samenleving vanaf de start op interactieve wijze samenwerken mede om het beleid op maatschappelijke uitdagingen te helpen realiseren. De rol van de overheid varieert per initiatief: van het wegnemen van belemmeringen in wet- en regelgeving en het leggen van contacten, tot het ondersteunen van toegang tot geld. Green Deals geven vaak een duw in de goede richting.
Groen gedrag sturen met belastingen
Naast het stimuleren van groene innovatie probeert Nederland via belastingen vervuiling duurder te maken. Vergeleken met EU-landen en OESO-lidstaten kent Nederland een van de hoogste aandelen in milieubelastingen. De maatregelen in Nederland zijn vooral gericht op de eindconsument. Vooral energie en autogebruik worden belast. Nederland probeert door het duurder maken van producten en diensten die slecht zijn voor het milieu consumenten en producenten te bewegen tot minder vervuiling.
Energie | Motorvoertuigen | Anders | |
---|---|---|---|
Denemarken | 2,37% | 1,49% | 0,22% |
Slovenië | 3,01% | 0,46% | 0,42% |
Kroatië | 2,33% | 0,86% | 0,67% |
Griekenland | 2,94% | 0,74% | 0% |
Italië | 2,96% | 0,6% | 0,04% |
Nederland | 1,91% | 0,99% | 0,46% |
Cyprus | 2,37% | 0,71% | 0% |
Malta | 1,58% | 1,17% | 0,14% |
Finland | 1,93% | 0,9% | 0,05% |
Bulgarije | 2,38% | 0,28% | 0,07% |
Estland | 2,32% | 0,06% | 0,29% |
Letland | 2,1% | 0,48% | 0,09% |
Hongarije | 1,94% | 0,45% | 0,21% |
Polen | 2,13% | 0,2% | 0,18% |
Verenigd Koninkrijk | 1,79% | 0,6% | 0,09% |
EU-28 | 1,88% | 0,49% | 0,09% |
Ierland | 1,48% | 0,92% | 0,03% |
Oostenrijk | 1,53% | 0,87% | 0,03% |
Roemenië | 2,16% | 0,26% | 0% |
Portugal | 1,66% | 0,58% | 0,01% |
Zweden | 1,76% | 0,43% | 0,02% |
Tsjechië | 1,96% | 0,14% | 0,02% |
België | 1,23% | 0,7% | 0,12% |
Frankrijk | 1,63% | 0,28% | 0,14% |
Duitsland | 1,67% | 0,33% | 0% |
Luxemburg | 1,84% | 0,14% | 0,01% |
Spanje | 1,55% | 0,24% | 0,06% |
Slowakije | 1,48% | 0,21% | 0,1% |
Litouwen | 1,59% | 0,06% | 0,05% |
Sturen met wetten en afspraken
De overheid maakt veel regels en wetten. Het komt voor dat deze wetten na een tijdje gaan knellen of groene ontwikkeling in de weg zitten. Als ondernemers last hebben van deze regels kunnen ze dat melden bij een speciaal programma: Ruimte in Regels. Daar kijkt de overheid wat er mis is en hoe de overheid problemen met wetten kan oplossen. Een voorbeeld hiervan is afval. Dat werd ooit als lastig restproduct gezien, maar is nu steeds vaker een grondstof. Veel regels moeten hiervoor worden aangepast.
Aansluiten bij internationaal beleid
Nederland maakt veel afspraken om duurzaamheid te bevorderen. Bekend zijn de doelstellingen voor duurzame energie en afspraken over natuurbehoud. Op de klimaattop van december 2015 in Parijs is afgesproken dat in het jaar 2100 de opwarming van de aarde minder dan 2 graden moet zijn. Het streven is zelfs de opwarming te beperken tot 1,5 graad. Nederland moet hard aan de slag om bestaande plannen bij te stellen. Het gaat op veel gebieden goed, maar nog niet goed genoeg. Bedrijven en overheid werken nauw samen.
Groot deel innovatie-instrumentarium gericht op duurzaamheid en groene groei
De bijdrage van het bedrijvenbeleid aan duurzaamheid (maatschappelijke uitdagingen) en groene groei is hoog. Van de projecten heeft ongeveer 66 procent betrekking op duurzame initiatieven. Dit correspondeert met 72 procent van de budgetten. De bijdrage van het instrumentarium aan groene groei is vanzelfsprekend lager dan dat voor duurzaamheid, maar is gemiddeld 13 procent en 24 procent van de projecten resp. het budget. In totaal wordt met het innovatie-instrumentarium een bedrag van bijna € 1 miljard geïnvesteerd in duurzame innovatie-initiatieven. Aan het “groenegroeibeleid” levert het innovatie-instrumentarium een investering van iets meer dan € 300 miljoen.
Maatschappelijke uitdagingen | Groene groei | |
---|---|---|
Totaal | 66% | 13% |
Energie-innovatie | 100% | 100% |
SBIR | 100% | 67% |
Innovatiekrediet | 94% | 24% |
Eurostars | 81% | 17% |
Eureka Clusters | 80% | 0% |
SEED Capital | 80% | 20% |
MIT | 78% | 55% |
Joint Technology Initiatives (JTI's) | 78% | 44% |
TKI-toeslag (gecommitteerde TKI-toeslag 2015) | 72% | 49% |
Vroegfasefinanciering (VFF) | 70% | 14% |
WBSO/RDA | 66% | 12% |
Innovatie Prestatie Contracten (IPC) | 38% | 25% |
Maatschappelijke uitdagingen | Groene groei | |
---|---|---|
Totaal | 72% | 24% |
Energie-innovatie | 100% | 100% |
SBIR | 100% | 90% |
Innovatiekrediet | 95% | 28% |
Eurostars | 84% | 15% |
SEED Capital | 83% | 25% |
Eureka Clusters | 81% | 0% |
MIT | 77% | 51% |
Vroegefasefinanciering (VFF) | 71% | 13% |
WBSO/RDA | 68% | 13% |
TKI-toeslag (gecommitteerde TKI-toeslag 2015) | 68% | 44% |
Joint Technology Initiatives (JTI's) | 47% | 18% |
Innovatie Prestatie Contracten (IPC) | 47% | 28% |