European Innovation Scoreboard: innovatiekracht Nederland

Op het European Innovation Scoreboard (EIS), met de prestaties van EU-landen op het gebied van onderzoek en innovatie, staat Nederland in 2023 op de vierde plek. Nederland behoort ook tot de kopgroep van innovatieleiders in Europa.   

Nederland heeft status van innovatieleider

Nederland bevindt zich in de kopgroep van innovatieleiders in de EU, samen met Denemarken, Zweden, Finland, en België. Een land wordt tot de innovatieleiders gerekend bij een score van meer dan 25 procent boven het EU-gemiddelde. Met 28,7 procent voldoet Nederland hier ruim aan. De score van Nederland is  0,7 procent gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. In de EU steeg de score gemiddeld met 0,5 procent. De voorsprong van Nederland op het EU-gemiddelde is over een periode van zeven jaar wel gedaald. In 2016 scoorde Nederland nog 31 procent boven het EU-gemiddelde.

Ontwikkeling Summary Innovation Index: top 5 en gemiddelde EU, 2016-2023

Ontwikkeling Summary Innovation Index: top 5 en gemiddelde EU, 2016-2023
EUDenemarkenZwedenFinlandNederlandBelgië
20160,500,670,680,640,660,62
20170,510,680,690,630,670,62
20180,510,680,700,640,670,64
20190,520,700,700,670,690,65
20200,530,710,700,680,700,64
20210,540,730,730,690,680,69
20220,540,740,740,720,700,69
20230,550,750,740,740,700,69
Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (337 bytes)

Sterke en zwakke punten

Het European Innovation Scoreboard (EIS) meet de innovatiescore op basis van 32 indicatoren in twaalf categorieën. Nederland scoort relatief goed (meer dan 50 procent hoger dan het EU-gemiddelde) in de categorieën:

  • Onderzoeksysteem (‘Attractive research systems’);
  • Verbindingen (‘Linkages’; publiek-private interactie en samenwerking bij innovatie door mkb-bedrijven).
  • Menselijk kapitaal (‘Human resources’);
  • Gebruik van informatietechnologie (‘Use of information technologies’;
  • Digitalisering (‘Digitalisation’).

Nederland scoort lager dan het EU-gemiddelde in de categorieën bedrijfsinvesteringen (‘Firm investments’) en verkoopimpact (‘Sales impacts’). Bij verkoopimpact gaat het vooral om het commercialiseren van kennisintensieve en innovatieve producten.

Nederland is blijkbaar goed in het ontwikkelen van kennis, maar minder goed in het benutten van kennis (de ‘kennisparadox’).

Score op deelonderwerpen European Innovation Scoreboard: Nederland, Denemarken en EU, 2023

Score op deelonderwerpen European Innovation Scoreboard: Nederland, Denemarken en EU, 2023
NederlandDenemarkenEU
Human resources0,720,770,43
Atttractive research systems0,820,80,42
Digitalisation0,960,880,6
Finance and support0,80,740,66
Firm investments0,490,720,63
Use of information technologies0,850,790,52
Innovators0,630,70,6
Linkages0,680,810,37
Intellectual assets0,620,740,54
Employment impacts0,660,570,53
Sales impacts0,590,730,68
Environmental sustainability0,740,780,6
Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (443 bytes)
Deelindicatoren European Innovation Scoreboard: scores Nederland, 2016-2023 (EU-gemiddelde = 100)
20162023
New doctorate graduates (in STEM)77,185,2
Population aged 25-34 with tertiary education185183,2
Lifelong learning273,6242,2
International scientific co-publications210,3199,3
Most cited publications159,4146,1
Foreign doctorate students233,8281,7
Broadband penetration145,4130,4
People with above basic overall digital skills196,5196,5
RD expenditure in the public sector103,296,9
Venture capital expenditures108,9127,9
Government support for business RD160142,3
RD expenditure in the business sector104,6102,1
Non-RD Innovation expenditures3938,3
Innovation expenditures per employee77,186,7
Enterprises providing ICT training83,4138,5
Employed ICT specialists175,9186,7
Product innovators (SMEs)154103,4
Business process innovators (SMEs)118,9105,8
Innovative SMEs collaborating with others198,4161,9
Public-private co-publications332,7321,2
Job-to-job mobility of HRST229,4139,6
PCT patent applications125,5124,4
Trademark applications109,2106,5
Design applications70,8107,5
Employment in knowledge-intensive activities165,1165,1
Employment in innovative enterprises134,690,4
Medium and high tech goods exports68,871,1
Knowledge-intensive services exports116,3131,5
Sales of innovative products88,560,3
Resource productivity209,8192
Air emissions by fine particulate matter110,2111,4
Environment-related technologies77,571,9
Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (1 kB)

Gerelateerde grafiek ‘Deelindicatoren EIS, scores Nederland, 2016-2023’

Uit deze gerelateerde grafiek blijkt dat Nederland het op diverse indicatoren beter is gaan doen in de periode 2016-2023. Dat is het sterkst (meer dan 40 procent) bij de indicatoren over:

  • Bedrijven die investeren in ICT-vaardigheden van het personeel (‘Enterprises providing ICT training’)
  • Modelaanvragen (‘Design applications’).

Dalingen zijn er ook. De dalingen zijn het sterkst (meer dan 30%) bij:

  • Het aandeel productinnoveerders in het mkb (‘Product innovators (SMEs)’
  • De werkgelegenheid in innovatieve bedrijven (‘Employment in innovative enterprises')
  • De omzet met innovatieve producten (‘Sales of innovative products’).

Opvallend is de lage positie van Nederland bij het niet-R&D-deel van de innovatie-uitgaven (‘Non-R&D innovation expenditures’). Het CBS heeft op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) een analyse uitgevoerd om dit te duiden. Het CBS geeft aan dat strengere controles vanaf 2012 hebben geleid tot een lagere vaststelling van uitgaven aan machines voor nieuwe of sterk verbeterde producten en processen. Hierdoor scoorde Nederland met ingang van verslagjaar 2012 veel lager op de deze indicator. Volgens het CBS zijn er verschillen tussen lidstaten bij de enquêtering en plausibiliteitscontroles. Dit kan betekenen dat de score van Nederland bij deze indicator niet goed internationaal vergelijkbaar is.