Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO)

Via de fiscale regeling WBSO stimuleert het kabinet ondernemers in alle bedrijfssectoren om meer te investeren in onderzoek en ontwikkeling (S&O).

In het kort

  • In 2022: 6,46 miljard euro aan S&O-uitgaven. Dit is de hoogste omvang sinds het begin van de regeling.
  • 18.854 bedrijven maakten gebruik van de WBSO. Deze daling ligt voornamelijk bij de zelfstandig ondernemers.
  • Dankzij de WBSO hebben bedrijven in 2022 in totaal bijna 1,3 miljard euro korting ontvangen op hun te betalen loonheffingen.

Hoe werkt het?

Met WBSO kunnen ondernemers hun loonkosten en andere kosten en uitgaven van S&O-projecten verlagen. Daarvoor ontvangen zij een korting op de loonbelasting.

Zelfstandig ondernemers ontvangen een vaste aftrek voor S&O.

Ook is er een extra tegemoetkoming voor starters.

Om gebruik te kunnen maken van de WBSO, zijn er verschillende voorwaarden. De belangrijkste zijn:

  • De ondernemer ontwikkelt zelf nieuwe programmatuur, een (tastbaar) product of productieproces, of doet technisch-wetenschappelijk onderzoek.
  • Het S&O-project vindt plaats binnen de Europese Unie.
  • De ondernemer pakt de S&O-werkzaamheden planmatig aan, met bijvoorbeeld meerdere projectfases.
  • Het bedrijf betaalt inkomstenbelasting en/of loonbelasting.
  • De ondernemer kan alleen WBSO aanvragen voor toekomstige S&O-werkzaamheden.

Zie ook

Complete uitleg over de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk

Focus op research & development - de WBSO in 2022

Kamerbrief over ondersteuningspercentages in Wbso 2021

Om welke bedragen gaat het?

De omvang van de (vastgestelde) S&O-uitgaven nam in 2022 verder toe. In 2022 bedroeg dit 6,46 miljard euro en is 5,3 procent hoger dan in 2021 (6,14 miljard euro). Dit is de grootste omvang van (vastgestelde) S&O-uitgaven sinds het begin van de regeling.

De omvang nam sinds 2015 toe van 5,2 miljard euro naar 6,46 miljard euro.

Omvang van de loonsom en uitgaven die vallen onder de WBSO, 2011-2022 en RDA 2012-2015, vaststellingen (€ mln)

Omvang van de loonsom en uitgaven die vallen onder de WBSO, 2011-2022 en RDA 2012-2015, vaststellingen (€ mln) WBSO
SenO-uitgaven RDASenO-uitgaven niet loonsomSenO-loonsom WBSO
2011003174
2012144303424
2013174203391
2014180403490
2015182303345
2016020863385
2017020773418
2018020363434
2019021563656
2020021843803
2021022353901
2022025513912
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Brontabel als csv (278 bytes)

Het verzilverd beleidsbudget WBSO betreft het bedrag dat bedrijven van hun te betalen loonheffingen hebben afgetrokken. Met het gebruikte beleidsbudget RDA (2011-2015) hebben bedrijven hun fiscale winst verlaagd. Verzilverd betekent ook daadwerkelijk verrrekend en wijkt vaak af van het bedrag dat aan S&O is aangevraagd.

Dankzij de WBSO hebben bedrijven in 2022 in totaal bijna 1,3 miljard euro korting ontvangen op hun te betalen loonheffingen. In 2021 lagen de voordeelpercentages tijdelijk hoger om bedrijven extra te ondersteunen tijdens de coronacrisis. In 2022 zijn deze weer teruggebracht naar de percentages die in de periode daarvoor al golden. De korting ligt daarom ondanks een hoger bedrag aan S&O uitgaven iets lager dan in 2021.

Verzilverd beleidsbudget (exclusief zelfstandigen), 2011-2022 (€ mln)

Verzilverd beleidsbudget (exclusief zelfstandigen), 2011-2022 (€ mln) WBSO/RDA
WBSO en RDA: gebruik beleidsbudget 2011-2021Verzilverd beleidsbudget WBSOVerzilverd beleidsbudget RDA
20119180
2012736135
2013764202
2014780232
2015761154
201612080
201711820
201810740
201911820
202012260
202114110
202212970
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Brontabel als csv (264 bytes)
Verzilverde beleidsbudget S&O-aftrek zelfstandigen, 2016-2022 (€ mln) Aftrek speur- en ontwikkelingswerk
Verzilverd beleidsbudget S en O-aftrek zelfstandigen
20165
20175
20185
20195
20205
20215
20225
Bron: Miljoenennota 2024 Brontabel als csv (111 bytes)

Wie profiteren ervan?

Het (vastgestelde) aantal bedrijven dat gebruik maakte van de WBSO in 2022 bedroeg 18.854. Dat is ongeveer drie procent minder dan in 2021.

Het (vastgestelde) aantal bedrijven dat gebruik maakte van de WBSO nam in de periode 2015-2022 geleidelijk af van 21.940 naar 18.854.

Het afnemend aantal WBSO-gebruikers betekent echter niet dat het bereik van de regeling onder R&D-bedrijven in Nederland afneemt. Het aantal structurele WBSO-gebruikers, evenals de totale omvang van S&O, blijft op peil.
De grootste afname vond plaats in de periode 2016-2018, waarna een tijdelijke stabilisatie dit jaar weer gevolgd is door een daling. De oorzaken van deze daling zullen in de komende evaluatie onderzocht worden.

Aantal bedrijven en zelfstandigen met vastgestelde WBSO, 2011-2022 en RDA, 2012-2015

Aantal bedrijven en zelfstandigen met vastgestelde WBSO, 2011-2022 en RDA, 2012-2015 WBSO
WBSOwaarvan tevens RDA
2011207500
2012858012920
2013696014810
2014660015300
2015662015320
2016214570
2017204340
2018194390
2019193210
2020196780
2021194100
2022188540
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Brontabel als csv (206 bytes)

Zie ook

De ontwikkeling van de WBSO en het doelgroepbereik onder R&D-bedrijven in Nederland

Regionale verdeling van WBSO-gebruikers, 2022
Hieronder is de verdeling weergegeven van het aantal unieke WBSO-bedrijven als percentage van het totaal aantal bedrijfsvestigingen voor de 40 COROP-gebieden. Uit de cijfers blijkt dat in 2022 de drie regio’s met daarin een technische universiteit (Twente, Delft en Eindhoven) een bovengemiddeld aantal S&O-bedrijven kent ten opzichte van het totaal aantal bedrijfsvestigingen in de regio.

Inhoudingsplichtigen WBSO als percentage van het aantal bedrijfsvestigingen (alleen BV en NV; bron CBS), 2022

Inhoudingsplichtigen WBSO als percentage van het aantal bedrijfsvestigingen (alleen BV en NV; bron CBS), 2022 WBSO
COROP naamAandeel
Oost-Groningen2,91%
Delfzijl e.o.3,38%
Overig Groningen4,60%
Noord-Friesland2,80%
Zuidwest-Friesland4,62%
Zuidoost-Friesland4,00%
Noord-Drenthe2,98%
Zuidoost-Drenthe3,64%
Zuidwest-Drenthe2,76%
Noord-Overijssel3,54%
Zuidwest-Overijssel4,17%
Twente6,07%
Veluwe3,27%
Achterhoek4,44%
Arnhem Nijmegen3,47%
Zuidwest-Gelderland3,16%
Utrecht2,87%
Kop van Noord-Holland3,48%
Alkmaar e.o.2,33%
IJmond1,69%
Agglomeratie Haarlem2,04%
Zaanstreek1,92%
Groot-Amsterdam2,78%
Het Gooi en Vechtstreek1,93%
Agglomeratie Leiden en Bollenstreek3,03%
Agglomeratie �s-Gravenhage2,14%
Delft en Westland6,02%
Oost-Zuid-Holland2,41%
Groot-Rijnmond2,17%
Zuidoost-Zuid-holland2,37%
Zeeuwsch-Vlaanderen2,07%
Overig Zeeland2,59%
West-Noord-Brabant2,90%
Midden-Noord-Brabant3,03%
Noordoost-Noord-Brabant3,87%
Zuidoost-Noord-Brabant5,67%
Noord-Limburg3,88%
Midden-Limburg2,87%
Zuid-Limburg2,54%
Flevoland3,05%
Bron: CBS Brontabel als csv (1 kB)

Wat heeft het opgeleverd?

In 2024 zal de WBSO opnieuw worden geëvalueerd.

meest recente evaluatie WBSO (2011-2017)