Innovatiebox

De Innovatiebox is een fiscale maatregel waarmee ondernemingen minder belasting betalen over winst die zij behalen met innovatieve activiteiten.

De Innovatiebox heeft als doelen het stimuleren van R&D en innovatie, en het versterken van het vestgingsklimaat voor innovatieve bedrijven.

In het kort

  • Een lager belastingtarief voor winst uit innovatieve activiteiten.
  • Geraamd belastingvoordeel in 2023: 2.860 miljoen euro.
  • Geraamd belastingvoordeel in 2024: 2.953 miljoen euro.
  • Groot aandeel van mkb in aantal gebruikers.
  • Groot aandeel van grootbedrijf in bedrag aan belastingvoordeel.
  • In 2015 is de Innovatiebox geëvalueerd als doeltreffend en kostenefficiënt qua uitvoering.
  • Een nieuwe evaluatie verschijnt in 2023.

Hoe werkt het?

Winst die een onderneming behaalt met innovatieve activiteiten kan de onderneming onderbrengen in de speciale Innovatiebox binnen de vennootschapsbelasting. Het dient bij deze winst te gaan om nettovoordelen uit zelfontwikkelde immateriële activa die voortvloeien uit speur- en ontwikkelingswerk. Over de kwalificerende winst in de Innovatiebox betaalt de onderneming  vennootschapsbelasting volgens een verlaagd tarief.

Voor zogeheten kleinere belastingplichtigen geldt als vereiste dat een speur- en ontwikkelingsverklaring (S&O-verklaring) gekregen is voor het werk dat nodig was om een immaterieel activa te ontwikkelen. Een S&O-verklaring wordt door RVO verstrekt voor speur- en ontwikkelingswerk dat kwalificeert voor de fiscale R&D-stimuleringsregeling WBSO.

Voor zogeheten grotere belastingplichtigen geldt naast de S&O-verklaring een aanvullend juridisch toegangsticket als vereiste. Hiervoor kwalificeren onder andere een aangevraagd of verleend octrooi of kwekersrecht en  een vergunning om een geneesmiddel op de markt te brengen.

Tot en met 2017 bedroeg het tarief van de Innovatiebox vijf procent, in 2018 werd het tarief verhoogd naar zeven procent. In 2021 is het tarief opnieuw verhoogd, naar negen procent.

Bedrijven kunnen gebruikmaken van een forfaitaire regeling voor de winst waarop de Innovatiebox wordt toegepast. Dan hoeft niet berekend te worden hoeveel winst precies is toe te rekenen aan een immaterieel activum dat is voortgebracht. Het forfait bedraagt 25 procent van de winst vóór toepassing van de Innovatiebox. Het maximale bedrag waarop de Innovatiebox mag worden toegepast op basis van het forfait is 25 duizend euro. Het forfait mag worden toegepast in het jaar waarin het immateriële activum is voortgebracht en in de twee volgende jaren.

Zie ook
Complete uitleg over de Innovatiebox

Om welke bedragen gaat het?

  • Voor 2023 bedraagt het geraamde belastingvoordeel voor ondernemingen uit hoofde van de Innovatiebox 2.860 miljoen euro.
  • Voor 2024 is de het geraamde belastingvoordeel 2.953 miljoen euro.

Het geraamde budgettaire belang van de Innovatiebox toont in de laatste jaren een stijgende trend, wat samenhangt met stijgende winstniveaus bij bedrijven en daaraan verbonden stijgende vennootschapsbelastingopbrengsten.

Belastingvoordeel (budgettair belang op transactiebasis in lopende prijzen), 2018-2024 (€ mln)

Belastingvoordeel (budgettair belang op transactiebasis in lopende prijzen), 2018-2024 (€ mln) Innovatiebox
Belastingvoordeel Innovatiebox
20181805
20191895
20201607
20212215
20222390
20232860
20242953
Bron: Miljoenennota 2023, bijlage 9 Brontabel als csv (110 bytes)

Wie profiteren ervan?

De Innovatiebox is een regeling voor bedrijven die vennootschapsbelasting betalen en een immaterieel activum hebben voortgebracht dat is voortgevloeid uit speur- en ontwikkelingswerk.

Het overgrote deel van de gebruikers van de Innovatiebox is een mkb-bedrijf. Grote bedrijven profiteren echter veruit het meest van de Innovatiebox in termen van genoten belastingvoordeel. Realisatiegegevens van het Ministerie van Financiën geven aan dat er in 2019 3.182 gebruikers van de Innovatiebox waren en dat daarvan 84 procent een mkb-bedrijf was. De gegevens geven ook dat het grootbedrijf in dat jaar een aandeel in het genoten belastingvoordeel had van 93 procent. Het grootbedrijf had in dat jaar een aandeel van 67 procent in de totale R&D-uitgaven van bedrijven volgens gegevens van het CBS.

Voorbeelden van projecten

De Innovatiebox is een fiscale regeling. Gegevens van individuele bedrijven met betrekking tot het immaterieel activum dat kwalificeert voor gebruik van de Innovatiebox mogen niet openbaar worden gemaakt. In die context worden hier geen voorbeelden van projecten gegeven.

Wat heeft het opgeleverd?

In 2015 is de Innovatiebox door een extern bureau geëvalueerd over de periode 2010 tot 2012. In de evaluatie werd geconcludeerd dat de Innovatiebox doeltreffend is. De Innovatiebox bleek te leiden tot extra R&D en innovatie, en tevens bij te dragen aan het behoud en aantrekken van R&D-gerelateerde bedrijvigheid. Met betrekking tot de doelmatigheid van de regeling werd vastgesteld dat de Innovatiebox kostenefficiënt wordt uitgevoerd. Voorts werd geconcludeerd dat de Innovatiebox waarschijnlijk niet  het meest krachtige middel is om R&D en innovatie te stimuleren. In econometrische analyse werd verkregen dat een euro belastingvermindering door gebruik van de Innovatiebox gemiddeld genomen tot 54 eurocent extra aan R&D-uitgaven heeft geleid in de periode 2008-2012.

In 2023 is de Innovatiebox opnieuw geëvalueerd over de periode 2010-2019.

Zie ook

Evaluatie van de Innovatiebox 2010-2012

Evaluatie van de Innovatiebox 2010-2019